بررسی وضعیت اشتراک دانش و رابطه آن با رفتار کاری نوآورانه کارکنان (نمونه پژوهش: یک شرکت تولیدی)

نوع مقاله : مطالعه موردی

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناس ارشد آموزش و بهسازی منابع انسانی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

2 دانشیار گروه مدیریت آموزشی و توسعه منابع انسانی دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

3 استاد گروه مدیریت دانشکده علوم اداری و اقتصادی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

چکیده

رفتار نوآورانه کارکنان در نقش دانشگران اصلی سازمان به‌ویژه در شرکت‌های تولیدی اساساً مشروط به رفتار اشتراک دانش آنان در محیط کار است. این مهم در سطح فردی وابسته به میزان تمایل و قصد هر یک از افراد به اشتراک دانش و نیز شیوه‌ها و عوامل مؤثر بر آن از منظر سازمانی است؛ لذا، در این پژوهش با تکیه بر داده‌های به‌دست‌آمده از یک شرکت تولیدی تأثیرگذار در تولید صنایع کشور، هدف اصلی بررسی وضعیت اشتراک دانش (روش‌ها و عوامل مؤثر) و رابطه آن با رفتار کاری نوآورانه کارکنان این شرکت می‌باشد. شناخت وضعیت اشتراک دانش، تعیین رابطه میان اشتراک دانش و رفتار کاری نوآورانه، شناسایی روش‌های اشتراک دانش و در نهایت شناسایی عوامل مؤثر بر اشتراک دانش از دیگر اهداف این پژوهش می‌باشد. برای دستیابی به این اهداف، از روش پژوهش مطالعه موردی از نوع تبیینی استفاده شد. در مرحله نخست، کلیه کارکنان رسمی یک شرکت تولیدی با حجم نمونه 219 نفر مورد پیمایش قرار گرفتند. گردآوری داده‌های کمی با استفاده از پرسشنامه و داده‌های کیفی نیز از مصاحبه نیمه ساخت‌یافته با 8 نفر به‌عنوان مطلعان کلیدی انجام شد. جهت سنجش روایی پرسشنامه‌های اشتراک دانش و رفتار کاری نوآورانه، از روایی سازه با روش تحلیل عاملی تأییدی استفاده شد. ضریب پایایی پرسشنامه‌ها نیز با استفاده از آلفای کرونباخ محاسبه شد. نتایج حاصل از تحلیل معادلات ساختاری حاکی از معناداری ضرایب مسیر نگرش نسبت به اشتراک دانش و هنجارهای ذهنی با قصد اشتراک دانش و همچنین قصد اشتراک دانش و رفتار اشتراک دانش با رفتار کاری نوآورانه بود. درحالی‌که بین کنترل رفتار ادراک‌شده و قصد اشتراک دانش رابطه معناداری مشاهده نشد. یافته‌های حاصل از تحلیل مصاحبه‌های صورت گرفته نیز پیرامون روش‌های اشتراک دانش و عوامل بازدارنده و سوق‌دهنده اشتراک دانش در بین کارکنان نشان داد آموزش‌های رسمی، آموزش‌های غیررسمی، انتشار و ثبت مقالات علمی، جلسات رسمی، پیشنهاد‌های کاری، مناسبات و تعاملات روزانه غیررسمی و مستندسازی تجربیات از مهم‌ترین روش‌های اشتراک دانش در بین کارکنان به شمار می‌روند و از دیدگاه مصاحبه‌شوندگان، انگیزه‌های بیرونی (مشوق‌های سازمانی و برابری در پاداش‌دهی)، انگیزه‌های درونی (علاقه شخصی و لذت کمک به دیگران) و ماهیت کار (هدف‌دار بودن و استقلال کاری) از مهم‌ترین عوامل سوق‌دهنده و عدم توجه به قابلیت‌های دانشی کارکنان، تبعیض بین کارکنان در سطوح مختلف، گرایش به احتکار دانش، نبود مهارت پرسشگری و شوق دانستن، مقاومت در برابر مستندسازی، عدم احساس امنیت شغلی، عدم خودآگاهی، کمبود زمان از مهم‌ترین عوامل بازدارنده اشتراک دانش به شمار می‌روند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Investigating the Status of Knowledge Sharing and Its Relationship with Innovative Work Behavior of Employees (Case Study: Manufacturing Company)

نویسندگان [English]

  • Farzaneh Reyhani Shukkat Abad 1
  • Rezvan Hosseingholizadeh 2
  • Alireza Khorakiyan 3
1 MA Student, Department of Human Resources Education and Improvement, Faculty of Education and Psychology, Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad, Iran
2 Associate Professor, Department of Educational Management and Human Resources Development of Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad,Iran
3 Professor, Department of Management of the Faculty of Administrative and Economic Sciences, Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad
چکیده [English]

The innovative behavior of employees in the role of the main students of the organization, especially in manufacturing companies, is essentially subject to the behavior of their knowledge in the workplace. This is at the individual level depending on the desire and intent of each person to share knowledge as well as the practices and factors affecting it from an organizational perspective; Therefore, in this study, relying on the data obtained from an influential manufacturing company in the production of the country's industries, the main purpose is to investigate the status of knowledge sharing (effective methods and factors) and its relationship with the innovative working behavior of its employees. Understanding the status of knowledge sharing, determining the relationship between knowledge sharing and innovative work behavior, identifying knowledge sharing methods, and ultimately identifying the factors affecting knowledge sharing are other goals of this study. To achieve these goals, a case -based study method was used. In the first phase, all the official staff of a manufacturing company with a sample size of 219 were navigated. Quantitative data collection was also carried out using a semi -structured interview with 8 people as key informants. The validity of the structural analysis was used to measure the validity of the knowledge sharing and work behavior questionnaires. The reliability coefficient of the questionnaires was also calculated using Cronbach's alpha. The results of the analysis of structural equation indicated the meaning of the approach of attitude towards knowledge and mental norms with the intention of sharing knowledge, as well as the intention of sharing knowledge and knowledge -sharing behavior with innovative work behavior. However, there was no significant relationship between perceived behavior control and knowledge sharing. The findings of the interview analysis also showed that formal education, informal training, publication and registration of scientific articles, formal sessions, proposals, informal relations and interactions from experience, and documentation of experiences, and documentation of experiences and documentation of experiences. The most important methods of knowledge sharing are among employees and from the perspective of the interviewees, external motivations (organizational and equality in reward), internal motivations (personal interest and pleasure to help others), and the nature of work (purposefulness and work independence) are the most important factors and lack of attention to employee knowledge capabilities, discrimination Among employees at different levels, the tendency for knowledge hoarding, the lack of questioning skills and the enthusiasm, the resistance to documenting, the lack of job security, the lack of awareness, the lack of time are the most important factors in the inhibitors of knowledge sharing.knowledge Performance, Biopharmaceutical Industry.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Knowledge Sharing
  • Innovation Working Behavior
  • Ajzan Planned Behavior
  • the manufacturing company

مراجع

اسکندری، محمد؛ قادر خلجانی، جعفر؛ اعرابی، سید محمد (1390). الگوی هماهنگی راهبردی نوآوری محصول و فرایند بر اساس چارچوب ارزش‌های رقیب. مجله بهبود مدیریت، سال پنجم، شماره 2.
اکبری زنجانی، بهاره (1395). تأثیر شایستگی‌های مدیران و ساختار سازمانی بر نوآوری سازمانی. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشکده مدیریت و حسابداری. دانشگاه علامه طباطبایی.
پروست، گیلبرت، روب، استان، رو مهارت، کالی؛ ترجمه علی حسینی خواه (1385). مدیریت دانش. تهران: نشر یسطرون
پهلوانی، معصومه؛ پیرایش، رضا؛ علیپور، وحیده؛ باشکوه، محمد (1389). بررسی و اولویت‌بندی عوامل فرهنگی مؤثر در به اشتراک دانش در مراکز تحقیق و توسعه پتروشیمی. مدیریت فناوری اطلاعات. صص 19-36.
تقی زاده، هوشنگ؛ ضیائی، حاجی پیرلو (1392). ارائه مدل روابط مؤلفه‌های تسهیم دانش در مؤسسات آموزشی با رویکرد مدل‌سازی ساختاری تفسیری (مطالعه موردی). پژوهشنامه مدیریت اجرایی، فصلنامه علمی- پژوهشی. سال پنجم. شماره دهم.
توکلی، سیده سمانه؛ ملکیان، ناصر؛ نوربخش؛ مهدی (1391). عوامل تعیین‌کننده تمایل به اشتراک دانش و رفتار اشتراک دانش. فصلنامه علمی- ترویجی مطالعات منابع انسانی، سال دوم، شماره ششم، زمستان 1391.
حدادیان، علیرضا؛ خوراکیان، علیرضا؛ وحیدی نوغانی؛ مریم (1394). تأثیرات رضایت شغلی و دوستی در محیط کار بر رفتار نوآورانه با استفاده از نقش واسط رفتار اشتراک دانش (موردمطالعه: کارکنان بانک مهر اقتصاد مشهد). پایان‌نامه کارشناسی ارشد، رشته مدیریت، دانشکده علوم اقتصادی، دانشکده علوم اداری و اقتصاد، دانشگاه فردوسی مشهد.
حسینقلی زاده، رضوان؛ میر کمالی، سید محمد (1389). عوامل کلیدی مؤثر بر اشتراک دانش. مطالعه موردی دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه فردوسی. فصلنامه انجمن آموزش عالی ایران، سال سوم.
شماره 1.
خونیکی درمیان؛ طیبه؛ حسینقلی‌زاده، رضوان؛ کارشکی، حسین (1395). نقش انگیزش، نگرش، هنجارهای ذهنی و ویژگی‌های شخصیتی معلمان در پیش‌بینی رفتار اشتراک دانش آنان. فصلنامه تعلیم و تربیت-شماره 123 صفحهه 136-154.
بهلول، مجید؛ حسینقلی‌زاده، رضوان؛ کرمی، مرتضی (1392). «بررسی رفتار اشتراک دانش معلمان دوره راهنمایی شهر رشتخوار و عوامل مؤثر بر آن». پایان‌نامه کارشناسی ارشد؛ رشته مدیریت آموزشی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه فردوسی مشهد.
حسینی سرخوش، سید مهدی؛ اخوان، پیمان. نقش سرمایه اجتماعی در ارتقای تسهیم دانش و بهره‌وری کارکنان در سازمان‌های صنعتی دانش‌بنیان. مدیریت بهره‌وری، 10(3)، 33-62.
خاک پور، عباس (1396). مدیریت دانش سازمانی. تهران: نشر آثار فکر.
زرنگاریان، یوسف (1399). ترویج رفتار کاری نوآورانه از راه اقدامات منابع انسانی و سرمایه روان‌شناختی: مطالعه نقش میانجی انعطاف‌پذیری منابع انسانی. فصلنامه مطالعات منابع انسانی، دوره 10 شماره 1. صص 135-154.
Reference:
Akram, T., Lei, S., Haider, M. J., & Hussain, S. T. (2018). Exploring the impact of knowledge sharing on the innovative work behavior of employees: A study in China. International Business Research, 11(3), 186-194.‏
Al Hawamdeh, N., & Al-edenat, M. (2019). Determinants of Barriers to Knowledge Sharing in the Jordanian Hospitality Industry. International Business Research, 12(7), 121-132.‏
Ali, A. A., Paris, L., & Gunasekaran, A. (2019). Key factors influencing knowledge sharing practices and its relationship with organizational performance within the oil and gas industry. Journal of Knowledge Management.‏
Afsar, B., Masood, M., & Umrani, W. A. (2019). The role of job crafting and knowledge sharing on the effect of transformational leadership on innovative work behavior. Personnel Review.
Bartol, K. M., & Srivastava, A. (2002). Encouraging knowledge sharing: The role of organizational reward systems. Journal of leadership & organizational studies, 9(1), 64-76
Burke, M. E., Fathi, N. M., Eze, U. C., & Goh, G. G. G. (2011). Key determinants of knowledge sharing in an electronics manufacturing firm in Malaysia. Library Review
Connelly, C. E., & Kelloway, E. K. (2003). Predictors of employees’ perceptions of knowledge sharing cultures. Leadership & Organization Development Journal.‏
Dyer, J. H., & Nobeoka, K. (2000). Creating and managing a high‐performance knowledge‐sharing network: the Toyota case. Strategic management journal, 21(3), 345-367.
Edwards, D., Cheng, M., Wong, I. A., Zhang, J., & Wu, Q. (2017). Ambassadors of knowledge sharing. International Journal of Contemporary Hospitality Management
Hansen, D., Shneiderman, B., & Smith, M. A. (2010). Analyzing social media networks with NodeXL: Insights from a connected world. Morgan Kaufmann
Hassan, H. A., Asif, J., Waqar, N., & Abbas, S. K. (2018). The impact of knowledge sharing on innovative work behavior. Asian Journal of Multidisciplinary Studies, 6(5).‏
Kim, S., & Lee, H. (2004, May). Organizational factors affecting knowledge sharing capabilities in e-government: An empirical study. In IFIP international working conference on knowledge management in electronic government (pp. 281-293). Springer, Berlin, Heidelberg.‏
 Kim, T. T., Lee, G., Paek, S., & Lee, S. (2013). Social capital, knowledge sharing and organizational performance. International Journal of Contemporary Hospitality Management.‏
King, J. M. (2001). Employee participation in organizationally-maintained knowledge sharing activities (Doctoral dissertation, National Library of Canada= Bibliothèque nationale du Canada).‏
King, J. M. (2001). Employee participation in organizationally-maintained knowledge sharing activities (Doctoral dissertation, National Library of Canada= Bibliothèque nationale du Canada).‏
Kirsch, P., Hine, A., & Maybury, T. (2015). A model for the implementation of industry-wide knowledge sharing to improve risk management practice. Safety science, 80, 66-76.‏
Kirsch, P., Hine, A., & Maybury, T. (2015). A model for the implementation of industry-wide knowledge sharing to improve risk management practice. Safety science, 80, 66-76.‏
Kosalge, P. (2015). An empirical examination of Web 2.0 technologies and its readiness for business. International Journal of Business Information Systems, 19(1), 19-40.‏
Kotler, P. (1999). Marketing management: The millennium edition (Vol. 199). Upper Saddle River, NJ: Prentice Hall.‏
Leonard, D., & Sensiper, S. (1998). The role of tacit knowledge in group innovation. California management review, 40(3), 112-132.‏
Nonaka, I. (1994). A dynamic theory of organizational knowledge creation. Organization science, 5(1), 14-37.‏
Nonaka, I., & Takeuchi, H. (2007). The knowledge-creating company. Harvard business review, 85(7/8), 162.‏
O'Dell, C., & Hubert, C. (2011). The new edge in knowledge how knowledge management is changing the way we do business.
Paulin, D., & Suneson, K. (2015). Knowledge transfer, knowledge sharing and knowledge barriers–three blurry terms in KM. Leading Issues in Knowledge Management, 2(2), 73.‏
Qureshi, A. M. A., & Evans, N. (2015). Deterrents to knowledge-sharing in the pharmaceutical industry: a case study. Journal of Knowledge Management
Radaelli, G., Lettieri, E., Mura, M., & Spiller, N. (2014). Knowledge sharing and innovative work behaviour in healthcare: A micro‐level investigation of direct and indirect effects. Creativity and Innovation Management, 23(4), 400-414.‏
Wang, W. T., Wang, Y. S., & Chang, W. T. (2019). Investigating the effects of psychological empowerment and interpersonal conflicts on employees’ knowledge sharing intentions. Journal of Knowledge Management.‏
Wang,S. and Noe,R.A. (2010), “Knowledgesharing: a review and directionsforfuture research”, lHuman ResourceManagementReview,Vol.20No.2,pp.115-131.
Shin, S. J., & Zhou, J. (2003). Transformational leadership, conservation, and creativity: Evidence from Korea. Academy of management Journal, 46(6), 703-714
مدیریت دانش سازمانی
دوره 4، شماره 4 - شماره پیاپی 15
شماره پیاپی 15، فصلنامه زمستان
اسفند 1400
صفحه 67-110

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 24 بهمن 1400
  • تاریخ بازنگری: 20 اسفند 1400
  • تاریخ پذیرش: 20 اسفند 1400

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار