بررسی روند تحولات «اکتساب دانش»: تحلیل علم‌سنجی پژوهش‌های ایران و جهان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی با اصالت

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری رشتۀ مدیریت سیستم‌ها، دانشکدۀ مدیریت و اقتصاد، دانشگاه جامع امام حسین(ع)، تهران، ایران

2 دانشیار، گروه سیاستگذاری علم و فناوری، دانشکده مدیریت و اقتصاد، دانشگاه جامع امام حسین(ع)، تهران، ایران

3 استادیار، گروه مدیریت سیستم‌ها، دانشکده مدیریت و اقتصاد، دانشگاه جامع امام حسین(ع)، تهران، ایران

چکیده

هدف اصلی این پژوهش، تحلیل روند تولید علم در موضوع «اکتساب دانش» (با تمرکز بر ماهیت سازمانی آن) در منابع علمی است. تجزیه و تحلیل علم‌سنجی، از طریق ابزارهایی مانند هم‌نویسی،‎ همایندی واژگان، هم‌استنادی و خوشه‌بندی، مروری منتقدانه جهت شناسایی مضامین اصلی و مفاهیم هستی‌شناسانۀ موضوع فراهم می‌کند. تعداد مقالات موردبررسی، 245 مقالۀ لاتین (منتشرشده در پایگاه علمی ScienceDirect) و 20 مقالۀ فارسی (منتشرشده در پایگاه‌های علمی ایران) بوده است. بازۀ زمانی مقالات لاتین از سال 1979 تا سال 2021 و بازۀ زمانی مقالات فارسی، از سال 1380 تا سال 1399 بوده است. ابزار گردآوری داده‌ها، جستارها، پایگاه‌های دادۀ حاصل از جست‌وجو، تهیّۀ فهرست و کدگذاری بوده و روش تجزیه و تحلیل، ابزارها و نقشه‌های علم‌سنجی با استفاده از نرم‌افزارهای MS Excel و VOSviewer بوده است. نتایج روندهای عمومی نشان می‌دهد که از مبدأ کشورهای پیشرفته به لحاظ اقتصادی تعداد بالاتری از مقالات اکتساب دانش نسبت به سایر کشورهای جهان منتشر شده است. تعداد مقالات از مبدأ کشورمان در پایگاه بین‌المللی موردبررسی بسیار اندک بوده که با وجود شناخته شدن تدریجی اهمیت موضوعات اکتساب دانش سازمانی، ضروری است پژوهش‌های بیشتری با مبدأ کشورمان در سطح منابع معتبر بین‌المللی تدوین و منتشر شود. یافته‌ها نشان می‌دهد روند زمانی نشر مقالات اکتساب دانش در جهان و در کشور با شیب ملایمی رو به افزایش است. شبکۀ همایندی کلّ واژگان، تمرکز و استقلال نسبی خوشه‌ها را نشان می‌دهد؛ چنان‌که مفاهیم گوناگونی در ارتباط با این موضوع شکل گرفته و تکامل یافته‌اند و خوشه‌های علمی دیگری را تشکیل داده‌اند. این موضوع اهمیت اکتساب دانش را به‌عنوان گرۀ مهمّی در شبکه‌های دانشی علم اطّلاعات به اثبات می‌رساند. با توجّه به شبکه‌های همایندی، ضروری است محقّقان حوزه‌های مدیریت دانش، یکپارچه‌سازی دانش، انتقال دانش، یادگیری، یادگیری سازمانی و منابع دانشی، آورده‌های پژوهشی اکتساب دانش را مدّنظر قرار دهند. نقشۀ روند زمانی ظهور کلیدواژگان حوزۀ اکتساب دانش، نشان‌دهندۀ طی شدن مراحل بلوغ این حوزۀ علمی در سال‌های اخیر است. با توجّه به یافته‌ها چنین برداشت می‌شود که کشف و نشر موضوعات و ایده‌های نوین توسّط پژوهشگران جدید در این حوزه امکان‌پذیر است و هنوز اشباع نظری در موضوعات اکتساب دانش به وجود نیامده است. پیوند گستردۀ مسائل آموزش و یادگیری سازمانی با اکتساب دانش، و تنوّع مسائل نرم مرتبط با آن از جمله نکات شایان توجّهی است که مدیران، پژوهشگران و سیاست‌گذاران حوزۀ علم و فنّاوری در خصوص مطالعات سازمان و مدیریت باید مورد توجّه قرار دهند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Investigating the trend of "Knowledge Acquisition" developments: A Scientometric analysis of Iranian and global research

نویسندگان [English]

  • Mohammad Milad Ahmadi 1
  • Ruhollah Tavallaei 2
  • Mohammad Mahdi Mohtadi 3
  • Ali Taheri 3
1 Ph.D. Student in Systems Management, Faculty of Management and Economics, Imam Hossein University, Tehran, Iran
2 Associate Professor, Faculty of Management and Economics, Imam Hossein University, Tehran, Iran
3 Assistant Professor, Department of Systems Management, Faculty of Management and Economics, Imam Hossein University, Tehran, Iran
چکیده [English]

The main purpose of this study is to analyze the process of science production in knowledge acquisition subject, with a focus on its organizational essence, in scientific resources. Scientometric analysis was used to identify the key ontological themes and concepts of the subject through tools such as co-author, co-word, co-citation, and cluster analysis. The number of reviewed articles was 245 English articles published in ScienceDirect, and 20 Persian articles published in Iranian scientific databases. The period of English and persian articles was from 1979 to 2021. The data collection tools were queries, search databases, indexes, and codes, and the analysis method was scientometric tools and maps using MS Excel and VOSviewer software. The results of general trends show that from the origin of economically developed countries, a higher number of knowledge acquisition articles have been published than other countries. The number of articles from the origin of our country in the international database is very small, that due to the gradual recognition of the importance of organizational knowledge acquisition issues, it is necessary to publish more research with the origin of our country in the international databases. The research findings show that the time trend of publishing knowledge acquisition articles in the world and Iran is increasing with a gentle slope. The co-word networks show the relative centralization and independence of the clusters; as various concepts related to this subject have been formed and evolved and have formed other scientific clusters. This result demonstrates the importance of knowledge acquisition as an important node in information science knowledge networks. Concerning Co-Occurrence networks, it is necessary for researchers in the fields of knowledge management, knowledge integration, knowledge transfer, learning, organizational learning, and knowledge resources, to pay attention to findings of knowledge acquisition research. The timeline of the emergence of keywords in the field of knowledge acquisition shows the maturity of this field in recent years. Based on the findings, it is understood that the discovery and dissemination of new topics and ideas by new researchers in this field are possible and there is no theoretical saturation in the topics of knowledge acquisition. The wide connection of organizational education and organizational knowledge acquisition, and the variety of soft issues related to them, is a significant point for managers, researchers, and policymakers in the field of science and technology.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Knowledge Acquisition
  • Knowledge Management
  • Trend Analysis
  • Scientometrics
  • Bibliometrics
  • Citation Databases

مراجع

احمدی، محمدمیلاد، تولایی، روح‌الله، و حصیرچی، امیر. (زودآیند در 1399). نگاشت شناختی فازی عوامل مؤثّر بر موفقیّت اکتساب دانش سازمانی خبرگان. تحقیقات کتابداری و اطلاع‌رسانی دانشگاهی، 54 (4). بازیابی در 11 اردیبهشت 1400 از سایت فصلنامه در: https://jlib.ut.ac.ir/
بذرافشان، اعظم، و مصطفوی، احسان. (1390). تحلیل علم‌سنجی 36 سال تولید علم انستیتو پاستور ایران در پایگاه ISI SCIE. مدیریت سلامت، 14 (45)، 7-10.
تولایی، روح‌الله، حقیقی بروجنی، پیام و احمدی، محمدمیلاد. (1397). طراحی مدل فرآیندی بومی اکتساب دانش سازمانی خبرگان با استفاده از نگاشت شناختی معنایی. چشم‌انداز مدیریت دولتی، 9 (36)، 63-88.
حمدی‌پور، افشین، و کوکبی، مرتضی. (1391). بررسی کمّی و مصورسازی ساختار انتشارات علمی در حوزه مدیریت اطلاعات در پایگاه وب‌آوساینس در سال‌های 1988 تا 2009. پژوهش‌نامه پردازش و مدیریت اطلاعات، 28 (1)، 39-70.
شرفی، علی، و ناخدا، مریم. (1398). تحلیل روندهای محلی و جهانی ممیزی دانش در پایگاه استنادی کلریویت آنالیتیکس. مدیریت راهبردی دانش سازمانی، 2 (6)، 11-46.
صدیقی، مهری، و جلالی‌منش، عمار. (1391). مطالعه روند پژوهش در حوزه مدیریت دانش در بازه زمانی 2001 – 2010 و تریم ساختاری از آن. پژوهش‌نامه پردازش و مدیریت اطلاعات، 28 (2)، 363-392.
سن‌گوپتا، آی. ان. (1372). مروری بر کتاب‌سنجی، اطلاع‌سنجی، علم‌سنجی و کتابخانه‌سنجی. ترجمۀ مهردخت وزیرپور کشمیری. علوم و فناوری اطلاعات، 10 (2)، 38-58.
کریمی، رضا، و نوروزی، یعقوب. (1399). تحلیلی بر نظریه‌های مدیریت دانش: رویکردی مبتنی بر نگاشت علمی. پژوهش‌نامه علم‌سنجی، 6 (2)، 103-122.
محمدزاده روشتی، زیبا، قیاسی، میترا، و طهماسبی لیمونی، صفیه. (1399). ارزیابی پژوهش‌های حوزۀ مدیریت دانش در استارت‌آپ‌ها با رویکرد فراتحلیل. پژوهش‌نامه علم‌سنجی، 6 (2)، 185-202.
نجفی، حیدر، اقدسی، محمد، و تیمورپور، بابک. (1396). تدوین نقشۀ دانش برای پژوهش‌های مدیریت دانش با استفاده از روش تحلیل شبکه‌ای. مدیریت فناوری اطلاعات، 9 (3)، 637-657.
نظافتی، نوید، رشیدی، مهسا، و تقوی‌فرد، محمدتقی. (1392). مقایسه روش‌های استخراج دانش و ارائه یک متدولوژی ساخت یافته به منظور مستندسازی دانش. چشم‌انداز مدیریت دولتی، 14، 63-86.
هاشمی، سیدحامد، و خاصه، علی‌اکبر (1397). تحلیل علم‌سنجی پژوهش‌های مدیریت دانش ایران در پایگاه استنادی جهان اسلام (آی.اس.سی). مدیریت اطلاعات و دانش‌شناسی، 5(3)، 71-88.
 
References
Alade, T., Welch, R., Robinson, A., & Nichol, L. (2020). Mobile Learning for Just-in-Time Knowledge Acquisition in a Workplace Environment. Proceedings of 3rd International Conference on Information and Computer Technologies (ICICT), 198-204.
Altbach, P.G., & Wit, H.D. (2018). Too much academic research is being published. International Higher Education, 96, 2-3.
Agarwal, R., & Tanniru, M.R. (1991). Knowledge extraction using content analysis. Knowledge Acquisition, 3(4), 421-441.
Argote, L. (2013). Organizational Learning: Creating, Retaining and Transferring Knowledge. NY: Springer.
Aussenac-Gilles, N., & Gandon, F. (2013). From the knowledge acquisition bottleneck to the knowledge acquisition overflow: A brief French history of knowledge acquisition. International Journal of Human-Computer Studies, 71 (2), 157-165.
Berchicci, L. (2013). Towards an open R&D system: Internal R&D investment, external knowledge acquisition and innovative performance. Research Policy, 42(1), 117-127.
Boon, S. (2017). 21st Century Science Overload. Canadian Science Publishing. Retrieved January 7, 2017 from: http://blog.cdnsciencepub.com/21st-century-science-overload/
Bosan, S. (1989). Interactive Simulations for Knowledge Acquisition. Master of Science Thesis. Department of Computer Science, College of William and Mary, Virginia.
Cohen, W. M., & Levinthal, D. A. (1990). Absorptive Capacity: A New Perspective on Learning and Innovation. Administrative Science Quarterly, Special Issue: Technology, Organizations, and Innovation, 35(1), 128-152.
Chiesi, H.L., Spilich, G.J., & Voss, J.F. (1979). Acquisition of domain-related information in relation to high and low domain knowledge. Journal of Verbal Learning and Verbal Behavior, 18(3), 257-273.
Denicolai, S., Ramirez, M., & Tidd, J. (2016). Overcoming the false dichotomy between internal R&D and external knowledge acquisition: Absorptive capacity dynamics over time. Technological Forecasting and Social Change, 104, 57–65.
Dmoshinskaia, N., Gijlers, H., & deJong, T. (2020). Giving Feedback on Peers’ Concept Maps in an Inquiry Learning Context: The Effect of Providing Assessment Criteria. Journal of Science Education and Technology, (2020), 1-11.
Dorasamy, M., Raman, M. & Kaliannan, M. (2013). Knowledge management systems in support of disasters management: A two-decade review. Technological Forecasting and Social Change, 80(9), 1834- 1853.
Elsevier Developers Support Center. (2018). What is the difference between ScienceDirect and Scopus data? Retrieved December 3, 2018 from: https://service.elsevier.com/app/answers/detail/a_id/28240/supporthub/agrm/p/15838/
Feigenbaum, E.A., & McCorduck, P. (1983). The fifth generation. Boston: Addison-Wesley.
Gaines, B.R. (2004). Organizational Knowledge Acquisition, In: Holsapple, C.W. (Ed.), Handbook on Knowledge Management 1: International Handbooks on Information Systems, Vol 1. Berlin: Springer.
Geneste, L. A., & Galvin, P. (2013). Trust and knowledge acquisition by small and medium-sized firms in weak client–firm exchange relationships. International Small Business Journal, 33(3), 277–298.
Ghauri, P.N., & Park, B.I. (2012). The impact of turbulent events on knowledge acquisition. Management International Review, 52(2), 293-315.
Grant, R.M. (1996). Toward A Knowledge-Based Theory of the Firm. Strategic Management Journal, 17, 109-122.
Haapalainen, P., & Mäkiranta, A. (2013). Acquiring and Sharing Knowledge in SMEs: A Case in The Manufacturing Industry. Journal of Knowledge Management Practice, 14(1), 1-8.
Hagemeister, M., & Rodríguez-Castellanos, A. (2019). Knowledge acquisition, training, and the firm's performance: A theoretical model of the role of knowledge integration and knowledge options. European Research on Management and Business Economics, 25(2), 48-53.
Ho, M.H.W., Ghauri, P.N., & Larimo, J.A. (2017). Institutional distance and knowledge acquisition in international buyer-supplier relationships: The moderating role of trust. Asia Pacific Journal of Management, 35, 427–447.
Holsapple, C. W., & Joshi, K. D. (2001). Organizational knowledge resources. Decision support systems, 31(1), 39-54.
Holsapple, C.W., & Joshi, K.D. (2004). A Knowledge Management Ontology: International Handbooks on Information Systems, Vol 1. Berlin: Springer.
Huber, G.P. (1991). Organizational Learning: The Contributing Processes and the Literatures. Organization Science, 2(1), 88-115.
Ishikawa, T., & Montello, D.R. (2006). Spatial knowledge acquisition from direct experience in the environment: Individual differences in the development of metric knowledge and the integration of separately learned places. Cognitive Psychology, 52(2), 93-129.
Jafari, M., Akhavan, P. & Akhtari, M. (2011). Exploration of Knowledge Acquisition Techniques in Tunnel Industry: The Case Study of Iran Tunnel Association. International Journal of Business and Management, 6(8), 245-255.
Koskinen, K.U., Pihlanto, P., & Vanharanta, H. (2003). Tacit knowledge acquisition and sharing in a project work context. International Journal of Project Management, 21(4), 281-290.
Leung, Y., Wu, W.Z., & Zhang, W.X. (2006). Knowledge acquisition in incomplete information systems: a rough set approach. European Journal of Operational Research, 168(1), 164-180.
Luca, A., Lupu, L.M., & Herghiligiu, I.V. (2016). Organizational Knowledge Acquisition- Strategic Objective of Organization. Proceedings of CBU International Conference on Innovations in Science and Education. March 23-25, 2016. Prague, Czech Republic.
Ma, R., & Huang, Y.C. (2016). Opportunity-based strategic orientation, knowledge acquisition, and entrepreneurial alertness: The perspective of the global sourcing suppliers in China. Journal of Small Business Management, 54(3), 953–972.
March, A.S. (1991). Exploration and exploitation in organizational learning. Organization Science, 2(1), 71-87.
Markoulli, M.P., Lee, C.I., Byington, E., & Felps, W.A. (2017). Mapping Human Resource Management: Reviewing the field and charting future directions. Human Resource Management Review, 27(3), 367-396.
Milton, N.R. (2003). Personal knowledge techniques. Ph.D. Thesis, University of Nottingham. UK.
Milton, N.R. (2007). Knowledge Acquisition in Practice A Step-by-step Guide. London: Springer-Verlag.
Motta, E. (2013). 25 Years of Knowledge Acquisition. International Journal of Human-Computer Studies, 71(2), 131-134.
Motta, E., Rajan, T., & Eisenstadt, M. (1990). Knowledge acquisition as a process of model refinement. Knowledge Acquisition, 2(1), 21-49.
Nieminen, H. (2007). Developing competences through inter-organizational knowledge acquisition. Tampere, Finland: Esa Print Tampere.
Niu, K. H. (2010). Knowledge management practices and organizational adaptation; Evidences from high technology companies in China. Journal of Strategy and Management, 3(4), 325-343.
Nonaka, I., & Takeuchi, H. (1995). The knowledge-creating company. NY: Oxford University Press.
Politis, J.D. (2003). The connection between trust and knowledge management: what are its implications for team performance. Journal of Knowledge Management, 7(5), 55-66.
Psotka, J. (2012) Interactive Learning Environments. In: Seel, N.M. (eds) Encyclopedia of the Sciences of Learning. Boston, MA: Springer.
Ramy, A., Floody, J., Ragab, M.A.F., & Arisha, A. (2017). A scientometric analysis of Knowledge Management Research and Practice literature: 2003–2015. Knowledge Management Research & Practice, 16(1), 66-77.
Rivera-Vazquez, J. C., Ortiz-Fournier, L. V., & Flores, F. R. (2009). Overcoming Cultural Barriers for Innovation and Knowledge Sharing. Journal of Knowledge Management, 13(5), 257 – 270.
Russell, S., & Norvig, P. (2020). Artificial Intelligence: A Modern Approach. NJ: Prentice Hall.
Serenko, A., Bontis, N., Booker, L.D., Sadeddin, K.W., & Hardie, T. (2010). A scientometric analysis of knowledge management and intellectual capital academic literature (1994-2008). Journal of Knowledge Management, 14(1), 3-23.
Soto-Acosta, P., Cegarra-Navarro, J. G., & Garcia-Perez, A. (2017). From the Guest Editors: Enterprise Social Media for Knowledge Management and Innovation in SMEs. Information Systems Management, 34(3), 203- 204.
Suarez, V., & Feixas, G. (2020). Cognitive Conflict in Borderline Personality Disorder: A Study Protocol. Behavioral Sciences, 10(12), 180.
Thang, N.N., Tuan, P.A., & Moses, Y. (2020). Knowledge acquisition, knowledge management strategy and innovation: An empirical study of Vietnamese firms. Cogent Business & Management, 7(1), 1786314.
Xie, X., Wang, L., & Zeng, S. (2018). Inter-organizational knowledge acquisition and firms' radical innovation: A moderated mediation analysis. Journal of Business Research, 90, 295-306.
Xie, X., Zang, Z., & Ponzoa, J.M. (2020). The information impact of network media, the psychological reaction to the COVID-19 pandemic, and online knowledge acquisition: Evidence from Chinese college students. Journal of Innovation & Knowledge, 5, 297-305.
Zahra, S.A., & George, G. (2002). Absorptive Capacity: A Review, Reconceptualization, and Extension. The Academy of Management Review, 27(2), 185-203.
Zhong, B., Wu, H., Li, H., Sepasgozar, S., Luo, H., & He, L. (2019). A scientometric analysis and critical review of construction related ontology research. Automation in Construction, 101, 17-31.
مدیریت راهبردی دانش سازمانی
دوره 4، شماره 1 - شماره پیاپی 12
شماره پیاپی 12، فصلنامه بهار
خرداد 1400
صفحه 1-49

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 28 بهمن 1339
  • تاریخ بازنگری: 10 خرداد 1400
  • تاریخ پذیرش: 10 خرداد 1400

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار