مدل جریان دانش در صنعت بانکداری

نوع مقاله : مقاله پژوهشی با اصالت

نویسندگان

1 دانشیار گروه علم اطلاعات و دانش‌شناسی- دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران، ایران

2 دانشجوی دکتری رشته علم اطلاعات و دانش‌شناسی- دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران، ایران

چکیده

هدف: پژوهش حاضر قصد دارد با بررسی مدل­های موجود ضمن ارزیابی مؤلفه‌های دخیل در جریان دانش مدلی برای جریان دانش در صنعت بانکداری ارائه دهد.
روش: این تحقیق از نوع تحقیقات توصیفی- همبستگی محسوب می­گردد و از نظر هدف کاربردی است. جامعه آماری این پژوهش شامل کارکنان ادارات مرکزی بانک ملی ایران بود که تعداد آن­ها 2211 نفر می­باشند. با استفاده از جدول مورگان نمونه 330 نفری تعیین شد و افراد نمونه به‌صورت تصادفی ساده از جامعه انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده­ها پرسشنامه محقق ساخته 45 گویه­ای در 8 بعد می‌باشد که بر اساس طیف لیکرت تنظیم گردید. روایی این پرسشنامه به دو روش صوری و روش تحلیل عاملی و پایایی آن به روش آلفای کرونباخ مورد بررسی قرار گرفت که نتایج حاکی از پایایی و روایی مناسب پرسشنامه می‌باشد. برای تحلیل فرضیات تحقیق از روش معادلات ساختاری با استفاده از نرم‌افزار Smart PLS بهره برده شده است.
یافته­ها: مؤلفه‌های کسب دانش، خلق دانش، ذخیره دانش، تسهیم دانش، کاربرد دانش، زیرساخت فناوری اطلاعات و ساختار سازمانی منعطف بر جریان دانش در صنعت بانکداری تأثیرگذارند و مدل مفهومی پژوهش مدل مناسبی برای جریان دانش در صنعت بانکداری می­باشد. تسهیم دانش با ضریب تأثیر 379/0 بیشترین تأثیر را بر وضعیت جریان دانش دارد.
نتیجه­گیری: نتایج نشان می­دهد که جریان دانش در صنعت بانکداری بشدت لازم و ضروری است و این صنعت نیاز مبرم دارد که به این حوزه مطالعاتی و عملیاتی وارد شود. همچنین مدیریت دانش به‌منظور برقراری جریان مؤثر دانش در صنعت بانکداری اهمیت و جایگاه ویژه­ای دارد. بنابراین، لازم است بانک­ها ابتدا با مدیریت مناسب دانش در سازمان شرایط لازم برای جریان مؤثر دانش در بانک را فراهم آورند و از این طریق به بهبود عملکرد و سودآوری بیشتر در این صنعت نائل آیند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Knowledge Flow Model in Banking Industry

نویسندگان [English]

  • Sedigheh Mohammad Esmaeil 1
  • Fatemeh Hamidi 2
1 Associate Professor; Department of Knowledge and Information Science; Science and Research Branch; Islamic Azad University; Tehran
2 PhD student in knowledge and Information Science; Science and Research Branch; Islamic Azad University; Tehran, Iran
چکیده [English]

Objective: The present study intends to provide a model for knowledge flow in the banking industry by examining the existing models while evaluating the components involved in the knowledge flow.
Method: This research is a descriptive-correlational research and is applied in terms of purpose. The statistical population of this study included the employees of the central offices of Bank Melli Iran, whose number is 2211 people. Using a Morgan table, a sample of 330 people was randomly selected from this population. Data collection tool is a 45-item researcher-made questionnaire in 8 dimensions, which was adjusted based on the Likert scale, the validity of this questionnaire was evaluated by two formal methods and factor analysis technique and its reliability was evaluated by Cronbach's alpha method, the results indicate the appropriate reliability and validity of the questionnaire. To analyze the research hypotheses, the method of structural equations using Smart PLS software has been used.
Results: The components of knowledge acquisition, knowledge creation, knowledge storage, knowledge sharing, knowledge application, information technology infrastructure and flexible organizational structure Influence the flow of knowledge in the banking industry and the conceptual model of research is a good model for knowledge flow in the banking industry. Knowledge sharing with an impact factor of 0.379 has the greatest impact on knowledge flow status.
Conclusion: The results show that the flow of knowledge in the banking industry is very necessary and this industry urgently needs to enter this field of study and operation. Knowledge management is also important in order to establish an effective flow of knowledge in the banking industry. Therefore, it is necessary for banks to first provide the necessary conditions for the effective flow of knowledge in the bank with proper knowledge management in the organization, and thus achieve better performance and profitability in this industry.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Knowledge Management
  • Knowledge Flow
  • Knowledge Flow Model
  • Banking Industry
آباش، طیبه (1394). تدوین مدل جریان دانش در پارک علم و فناوری؛ مطالعه موردی: پارک علم و فناوری خلیج‌فارس بوشهر. پایان­نامه کارشناسی ارشد. گروه علم اطلاعات و دانش­شناسی. دانشکده مدیریت و اقتصاد، دانشگاه تربیت مدرس.
پوراصغر، حسین، هزارجیریبی، سعید (1392). کاربرد مدیریت دانش در صنعت بانکداری. دومین همایش ملی علوم مدیریت نوین.
تاج‌آبادی، حسن (1398). مطالعه مراحل جریان دانش در کتابخانه­های مرکزی دانشگاه­های دولتی شهر تهران بر اساس الگوی  APQC. پایان­نامه کارشناسی ارشد. گروه علم اطلاعات و دانش­شناسی. دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه شهید بهشتی.
تاج گردون، محمد قائم، منظوری شلمانی، محمد تقی، حبیبی، جعفر (1392). مدل جریان دانش در ارتباط دانشگاه و صنعت. فصلنامه انجمن آموزش عالی ایران. 6(1). 55-84.
جبارزاده، یونس، حسینی، صمد، نیکخواه، یونس و فرج الهی، آرزو (1398). تسهیم دانش در صنعت بانکی: نقش ظرفیت جذب دانش فردی و چابکی کارکنان. مطالعات منابع انسانی. 9(4) . 123-144.
جعفری، مصطفی، رضایی، فاطمه (1395). مدیریت دانش بازاریابی و عملکرد صنعت بانکداری ایران، دو فصلنامة          علمی ـ پژوهشی کاوش­های مدیریت بازرگانی، 8(16)، 79-98.
جعفری، مصطفی، اخوان، پیمان، اختری، مریم (1390). مدیریت دانش: نگاهی جامع بر ابزارها و تکنیک­ها. تهران: رسا.
حسن­زاده، محمد، تیموری تابیه، مهتاب (1394). جریان دانش در شرکت­های دانش­بنیان پارک علم و فناوری دانشگاه تهران و ارائه مدل مفهومی. مطالعات دانش­شناسی. 1(2). 23-40.
داوری، عارف (1395). طراحی مدل جریان دانش برای یک بانک. پایان­نامه کارشناسی ارشد. گروه مهندسی کامپیوتر، دانشکده فنی و مهندسی، دانشگاه غیر دولتی-غیر انتفاعی خاتم.
رحمان سرشت، حسین، حسن‌زاده نبی جان، سعید و حاتمی، کامران (1394). بررسی موانع مدیریت دانش در بانکداری الکترونیکی از دیدگاه کارکنان مطالعه موردی بانک پاسارگاد. کنفرانس بین المللی اقتصاد مدیریت و علوم اجتماعی.
زاهدی، محمدرضا، جوادی کمنی، سکینه (1397). رویکرد جریان دانش و نقش آن در کارآفرینی سازمانی. سیاست­نامه علم و فناوری. 8(3). 63-75.
شفیعی، محمد، تیموری، مجید و دلیلی، شیوا (1395). فناوری اطلاعات در نظام بانکی: کیفیت خدمات بانکداری الکترونیک و وفاداری مشتری (مطالعه مشتریان بانک ملی اصفهان). کنفرانس ملی نوآوری در مدیریت سیستم ها و فناوری اطلاعات با رویکرد هوشمندی کسب و کار.
صلواتی، عادل، کفچه، پرویز، صالح­پور، کیوان (1390). بررسی اثرات مدیریت دانش بر مدیریت ارتباط با مشتری در بانک رفاه (مطالعه موردی: استان کردستان)، فراسوی مدیریت، دوره 4(16)، 59-78.
عباسعلیزاده، سکینه (1398). بررسی تأثیر اجرای نظام­مند مدیریت دانش بر بهره­وری شغلی و نوآوری سازمانی کارکنان بانک ملی ایران (مطالعه موردی شعب تبریز). پایان­نامه کارشناسی ارشد. گروه علم اطلاعات و دانش­شناسی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه تبریز.
References
Alabdan, R., Callen, J. (2016). The Flow of Knowledge Management in the Banking Industry in the Kingdom of Saudi Arabia: Hofstede Analysis of the Cultural Constraints. Issues in Information Systems, 17(1), 221-230.
Ayad, A., Matthews, R., & Vitanov, I. (2020). Evaluation of Knowledge Flow from Developed to Developing Countries in Small Statellite Collaborative Projects: The Case of Algeria. Space Policy, 52, 1-30.
Chauvel, D. (2016). Knowledge as Both Flows and Processes. Proposed by GeCSO 2013 Conference Committee, Knowledge Management Research & Practice, 14(1), 1-3.
Erden, Z. et al (2014). Knowledge-Flows and Firm Performance. Journal of Business Research, 67(1), 2777-2785.
Girard, J., Girard, J. (2015). Defining Knowledge Management: Toward an Applied Compendium. Online Journal of Applied Knowledge Management: A Publication of the International Institute for Applied Knowledge Management, 3(1).
Jarou, A. N. D. R. A.,  Cakula, S. A. R. M. A. (2014). Information Flow Modeling to Provide Sustainable Cooperation between Educational Institutions and Entrepreneurs. Recent Advances in Educational Technologies. WSEAS Press, 88-93.
Jianyua, Z. et al (2018). Research on the Characteristics of Evolution in Knowledge Flow Networks of Strategic Alliance under Different Resource Allocation. Expert Systems with Applications, 98, 242-256.
Khalefa, M. S. et al (2015). View of Knowledge Flow Description. Aust. J. Basic & Appl. Sci., 9(33), 278-285.
King, W. R et al (2009). Knowledge Management and Organizational Learning. Faculty­ Books and Monographs.Book 302. Available at: http://digitalcommons.unomaha.edu/facultybooks/302
Kwon S et al (2017). A Measure of Knowledge Flow between Specific Fields: Implications of interdisciplinarity for impact and funding. PLoS ONE, 12(10): e0185583. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0185583.
Lendzion, J. P. (2015). Human Resources Management in the System of Organizational Knowledge Management. Procedia Manufacturing, (3), 674-680.
Pancholi, N., Pancholi, A. (2014). Designing a Conceptual Framework of Knowledge Management Process in Banks. IOSR Journal of Business and Management, 16(7),114-126.
Schutte, M, Snyman, M.M.M. (2006). Knowledge Flow Elements within a Context – A Model.  South African Journal of Information Management8(2).
Serenko, A., Bontis, N. (2016). Understanding Counterproductive Knowledge Behavior: Antecedents and Consequences of Intraorganizational Knowledge Hiding. Journal of Knowledge Management, 20(6), 1199-1224.
Sharma, P., Tripathi, RC (2017). Patent Citation: A Technique for Measuring the Knowledge Flow of Information and Innovation. World Patent Information, 51, 31-42.
Vaghefi, I., Lapointe, L., Shahbaznezhad, Hamidreza (2018). A Multilevel Process View of Organizational Knowledge Transfer: Enablers Versus Barriers, Journal of Management Analytics, 5(1), 1-17.