طراحی الگوی نوآوری باز در شرکت های کوچک و متوسط با استفاده از نظریه داده بنیاد (مورد مطالعه: صنایع غذایی استان چهارمحال و بختیاری)

نوع مقاله : مطالعه موردی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری مدیریت صنعتی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اصفهان ـ خوراسگان، اصفهان، ایران

2 دانشیار گروه صنایع، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد نجف‌آباد، نجف‌آباد، ایران

3 کارشناس ارشد مدیریت دولتی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اصفهان ـ خوراسگان، اصفهان، ایران

10.47176/smok.2018.95136

چکیده

هدف اصلی پژوهش، طراحی الگوی نوآوری باز در شرکتهای کوچک و متوسط فعال در صنایع مواد غذایی کشور است که با روش داده­بنیاد انجام شده است. ابزار گردآوری اطلاعات مصاحبه ساخت‌یافته و نیمه ساخت­یافته با 25 نفر از مدیران (عرصه عمل) و خبرگان دانشگاهی (عرصه علم) است که با روش نمونه­گیری نظری انتخاب شدند. شناسه­ها و عوامل نوآوری باز (342 مفهوم کلیدی، 32 مقوله فرعی و ده مقوله اصلی) از مصاحبه­ها مشخص، و در قالب الگوی مفهومی داده­بنیاد تدوین شد. براساس یافته­های پژوهش، مقوله محوری «نوآوری باز» است. شرایط علّی دارای دو بعد عوامل درونی (توان کلیدی، ابعاد سازمانی، پژوهش نوین، مدیریت داراییهای فکری، ویژگیهای شرکتهای کوچک و متوسط و ویژگیهای صنعت مواد غذایی) و عوامل بیرونی (الگوی کسب و کار و تحولات محیطی) است. راهبردهای مورد نظر عبارت است از: راهبرد­های آسانگر (جستجو، مرزگستری، برونسپاری، شبکه­سازی، پایش شرکا) و راهبرد­های فرصتهای فناورانه (واردشونده، خارج­شونده و متقابل). شرایط زمینه­ای نیز عبارت است از: شرایط سازمانی (ویژگیهای شخصیتی مدیر، زیرساختهای فرهنگی) و شرایط محیطی (پویایی بازار و زیرساختهای قانونی). شرایط مداخله­گر نیز از طریق چالشهای (منابع، توان پویا و نبود اطمینان) بر راهبرد­ها تأثیر می‌گذارد که در نهایت به پیامدهای درونی (بهبود آمادگی سازمانی، بهبود ظرفیت جذب و بهبود زیرساختهای فرهنگی)، پیامدهای بیرونی (دیده­بانی، هوشمندی محیطی، بهبود الگوی کسب و کار، بهبود توانمندیهای همکاری و بهبود رویکرد برونسپاری) و پیامدهای دوسویه (هم­آفرینی) منجر می­شود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Designing an Open Innovation Model in Active Small and Medium Sized Enterprises through Grounded Theory (Case Study: Food Industries in Chaharmahal & Bakhtiari Province)

نویسندگان [English]

  • Meysam Babaee Farsani 1
  • Atefeh Amindoust 2
  • Abuzar Alidadi 3
1 Ph.D. student, Department of Managment, Isfahan (Khorasgan) Branch, Islamic Azad University, Isfahan, Iran
2 Associate Professor, Department of Industrial Engineering, Najafabad Branch, Islamic Azad University, Najafabad, Iran.
3 Master of Public Administration, Department of Managment, Isfahan (Khorasgan) Branch, Islamic Azad University, Isfahan, Iran
چکیده [English]

The main purpose of this study is designing an open innovation model in active small and medium-sized enterprises (SMEs) of national food industries. The research is conducted through grounded theory method. Semi-structured interviews with 25 managers (practical field) and academic experts (scientific field), selected by theoretical sampling method, were used for creating the sample. Codes and components of open innovation (355 key concepts, 34 sub-categories, and 11 main aspects) were derived from the interviews and were codified in a conceptual model based on grounded theory. Based on the research findings, the central category was “open innovation”. The casual conditions contained two dimensions, namely internal factors (key capabilities, organizational dimensions, modern research, management of intellectual property management, characteristics of SMEs, and characteristics of food industries). External factors contained business model and environmental changes. The desired strategies contained facilitative strategies (searching, boundary-spanning, outsourcing, networking, monitoring partnership), technological opportunities strategies including input, output, and interactional. The contextual conditions included organizational strategies (manager’s personal characteristics and cultural infrastructures), and the environmental conditions (market dynamism and legal infrastructure). The interfering conditions affected strategies via challenges of resources, dynamic capabilities and uncertainty. Finally, they led to internal consequences (improvement of organizational preparation, recruitment capacity and cultural infrastructures), external consequences (observation, environmental intelligence, improvement of business model, improvement of cooperation capabilities and improvement of outsourcing), and interactional consequences (co-creation).

کلیدواژه‌ها [English]

  • open innovation
  • small and medium-sized enterprises (SMEs)
  • food industries
  • grounded theory
  • احمدپور داریانی، محمود و مقیمی، محمد (1385)، مبانی کارآفرینی. تهران: نشر فر اندیش.
  • احمدی، لیدا (1392)، بررسی تأثیر کسب و کارهای خدمت محور در توسعه نوآوری باز در صنعت فناوری اطلاعات در شهر تهران، به راهنمایی محمد محمودی میمند، پایان­نامه کارشناسی ارشد، دانشکده مدیریت بازرگانی واحد غرب پیام نور تهران.
  • استراس، آنسلم و کوربین، جولیت (1385)، اصول روش تحقیق کیفی: نظریه مبنایی، رویه­ها و شیوه­ها، ترجمه بیوک محمدی، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
  • امیدی­کیا، کامران؛ مشبکی، اصغر؛ خدادادحسینی، سیدحمید و عزیزی، شهریار (1391)، شناخت قابلیت­های سازمانی جایگاه­سازی برند شرکت در صنعت مواد غذایی با استفاده از نظریه داده بنیاد، فصلنامه اندیشه مدیریت راهبردی، سال ششم، شماره 1: 35-72.
  • امیرخانی، طیبه (1389)، مدلی برای پیاده­سازی بودجه­ریزی بر مبنای عملکرد در ایران، به راهنمایی عادل آذر، پایان­نامه دکتری، دانشکده مدیریت و حسابداری دانشگاه علامه طباطبایی تهران.
  • بازرگان، عباس (1388)، مقدمه­ای بر روش­های تحقیق کیفی و آمیخته، رویکرد­های متداول در علوم رفتاری، تهران: دیدار.
  • دانایی­فرد، حسن؛ خیرگو، منصور؛ آذر، عادل و فانی، علی اصغر (1391)، فهم انتقال خط­مشی اصلاحات اداری در ایران، پژوهشی بر مبنای راهبرد داده بنیاد، مجله علمی پژوهشی مدیریت فرهنگ سازمانی، دوره دهم، شماره 2: 5-28.
  • دانایی­فرد حسن و امامی، سید مجتبی (1386)، تأملی بر نظریه­پردازی داده­بنیاد: استراتژی­های پژوهش کیفی، فصلنامه اندیشه مدیریت، شماره 2: 69-97.
  • دانایی­فرد، حسن (1384)، تئوری­پردازی با استفاده از رویکرد استقرایی: استراتژی مفهوم­سازی تئوری بنیاد، فصلنامه علمی پژوهشی دانشور رفتار، سال 12، شماره 11: 57-70.
  • دهقانی­پوده، حسین؛ اخوان، پیمان و حسینی سرخوش سیدمهدی(1392)، افزایش موفقیت توسعه محصول جدید مبتنی بر رویکرد نوآوری باز (مطالعه موردی: در یک سازمان پژوهشی)، نشریه علمی پژوهشی مدیریت نوآوری، سال دوم، شماره 2: 45-68.
  • رازینی، روح الله و عزیزی، مهدی (1384)، طراحی الگوی تصمیم­گیری با رویکرد اسلامی، فصلنامه علمی  پژوهشی مدیریت اسلامی، سال 23، شماره 4: 73-100.
  • رمضان­پور نرگسی، قاسم؛ داوری، علی؛ افراسیابی، راحله و زرگران یزد، بهاره (1393)، بررسی عوامل درونی و بیرونی بر نوآوری باز (مطالعه موردی: مراکز تحقیقاتی وزارت صنایع و علوم)، فصلنامه مدیریت توسعه فناوری، دوره دوم، شماره 1: 46-29.
  • جهانشاهی، میثم (1389)، بی­تفاوتی سازمانی: بررسی نشانه­ها، علل و پیامدها به روش گراندد تئوری، هشتمین کنفرانس بین­المللی مدیریت، گروه پژوهشی صنعتی آریانا، تهران، 27-29 آذر: 1-10.
  • حجی، رسول و پاسبانی، محمد (1388)، مطالعه روش خوشه صنعتی با رویکرد UNIDO در SME (مطالعه موردی: تولید کنندگان قطعات خودرو استان آذربایجان شرقی)، مجله مدیریت صنعتی دانشکده علوم انسانی دانشگاه آزاد اسلامی واحد سنندج، سال چهارم، شماره 8: 31-53.
  • چسبرو، هنری (1392)، نوآوری باز، پارادایم نوین آفرینش و تجاری­سازی فناوری، ترجمه سید کامران باقری و مرضیه شاوردی، چاپ سوم، تهران: انتشارات رسا.
  • کرسول، جولیت (1394)، پویش کیفی و طرح پژوهش، انتخاب از میان پنج رویکرد روایت پژوهی، پدیدارشناسی، نظریه داده­بنیاد، قوم نگاری، مطالعه موردی، ترجمه حسن دانایی­فرد، حسن کاظمی، ویرایش دوم، تهران: انتشارات صفار.
  • طاهری، مرتضی؛ عارفی، محبوبه؛ پرداختچی، محمدحسن؛ قهرمانی، محمد (1392)، کاوش فرایند توسعة حرفه­ای معلمان در مراکز تربیت معلم: نظریة داده بنیاد، فصلنامه نوآوری­های آموزشی، سال دوازدهم، شمارة 45: 149-176.
  • لقمان­نیا، مهدی؛ خامسان، احمد؛ آیتی، محسن و خلیفه، محسن (1390)، شناسایی مؤلفه­هاى هویت ملّى در برنامه هاى درسى بر اساس نظریه داده بنیاد، فصلنامه نوآوری­های آموزشى، سال دهم، شمارة 40: 33-56.
  • محب­زادگان، یوسف، پرداختچی، محمدحسن، قهرمانی، محمد، فراستخواه، مقصود (1392)، تدوین الگویی برای بالندگی اعضای هیئت علمی با رویکرد مبتنی بر نظریه داده بنیاد، فصلنامه پژوهش و برنامه­ریزی در آموزش عالی، شماره 70: 1-25.
  • مقیمی، معصومه (1394). طراحی الگوی اخلاق حرفه­ای مدیران آموزشی با رویکرد اسلامی- ایرانی، پایان­نامه دکتری، دانشکده روان­شناسی و علوم تربیتی دانشگاه علامه طباطبایی تهران.
  • ملایی، علی اصغر؛ بابک، شیرازی و سلطان­زاده، جواد (1395)، یکپارچه­سازی مشتریان در مقدمات نوآوری به کمک رویکرد نوآوری باز: تولید و انتخاب ایده­های نوآورانه محصول، فصلنامه رشد فناوری، سال دوازدهم، شماره 47: 38-48.
  • منتظری، محمد (1390)، طراحی مدلی برای ارتقای انگیزه خدمت عمومی مدیران در ایران، به راهنمایی شمس­السادات زاهدی، پایان­نامه دکتری دانشکده مدیریت و حسابداری دانشگاه علامه طباطبایی تهران.
  • مهدی­زاده اشرفی، علی؛ مجیبی، تورج و شیرازی، حسین (1390)، تدوین استراتژی­های مناسب برای شهرک­های صنعتی فیروزکوه بر اساس مدل سوات، فصلنامه مدیریت، سال هشتم، شماره 22: 71-91.
  • میرفخرالدینی، سید حیدر؛ دسترنج، میثم و کریمی تکلو، سلیم. (1394)، طراحی مدل مفهومی برای توسعه نوآوری باز در پارک­های علم و فناوری با استفاده از تحلیل عاملی، فصلنامه پژوهش­های مدیریت عمومی، سال هشتم، شماره27: 71-98.
  • نبوی چاشمی، سیدعلی و منصوریان نظام آباد، رضا (1389)، بررسی رابطه بین سرمایه­گذاری پر مخاطره با نوآوری صنعتی در صنایع کوچک ومتوسط، اولین کنفرانس بین­المللی مدیریت، نوآوری و کارآفرینی، شیراز، 27-28 بهمن: 1-11.
  • هادوی­نژاد، مصطفی؛ دانایی­فر، حسن؛ آذر، عادل و خائف­الهی، احمد (1389)، کاوش فرآیند رفتارهای منافقانه در ارتباطات بین فردی در سازمان با استفاده از نظریه داده بنیاد، فصلنامه اندیشه مدیریت راهبردی، سال چهارم، شماره 1:  81-130.
  • Arcese G, Flammini S, Martucci O. (2013). Dall’Innovazione Alla Startup—L’esperienza D’imprenditori Italiani in Italia e in California. McGraw-Hill: Milan, Italy.
  • Arcese G, Flammini S, Caludia-Lucchetti M, Martucci O. (2015). Evidence and Experience of Open Sustainability Innovation Practices in the Food Sector. Sustainability, 7: 8067-8090.
  • Bellairs J. (2010). Open innovation gaining momentum in the food industry. Cereal Foods World, 55 (1): 4-6.
  • Brunswicker S, Vanhaverbeke W. (2014). Open Innovation in Small and Medium‐Sized Enterprises. Journal of Small Business Management.
  • Crema M, Verbano C, Venturini K. (2014). Linking strategy with open innovation and performance in SMEs. Measuring Business Excellence, 18 (2):14 – 27.
  • Chesbrough HW. (2003). The era of open innovation. MIT Sloan Management Review, 44 (3): 35-41.
  • Chesbrough H, Crowther AK. (2006). Beyond high tech: early adopters of open innovation in other industries. R&D Management, 36 (3): 229-236.
  • Chesbrough HW. (2006). Open Innovation: A New Paradigm for Understanding Industrial Innovation, New York, Oxford University Press: 1–34.
  • Chesbrough H, Garman A. (2009). How open innovation can help you cope in lean times. Harvard Business Review, 87 (12): 68-76.
  • Creswell JW. (2007). Qualitative inquiry & research design: Choosing among five approaches. London: sage publications.
  • Ettlinger N. (2017). Open innovation and its discontents, Geoforum, 80: 61–71
  • Gassmann O, Enkel E, Chesbrough HW. (2010). The future of open innovation. R&D Management, 40 (3): 213-219.
  • Grimaldi M, Quinto I, Rippa P. (2013). Enabling Open Innovation in Small and Medium Enterprises: A Dynamic Capabilities Approach, Knowledge and Process Management, 20 (4): 199–210.
  • Hossain M. Kauranen I. (2016). Open innovation in SMEs: a systematic literature review. Journal of Strategy and Management, 9 (1): 58-73.
  • Huizingh EK. 2011. Open innovation: state of the art and future perspectives. Technovation, 31 (1): 2–9.
  • Kamalian A, Rashki M, Arbabi ML. (2011). Barriers to Innovation among Iranian SMEs. Asian Journal of Business Management, 3(2): 79-90.
  • Kvale, S. (1996). InterViews – An introduction to qualitative research interviewing. Thousand Oaks, CA: Sage Publications.
  • Keupp MM, Gassmann O. (2009). Determinants and archetype users of open innovation. R&D Management, 39 (4): 331–341.
  • Khan RS, Grigor J, Winger R, Win A. (2013). Functional food product development dopportunities and challenges for food manufacturers. Trends in Food Science & Technology, 30 (1): 27-37.
  • Lee S, Park G, Yoon B, Park J. (2010). Open innovation in SMEs – an intermediated network model. Research Policy, 39 (2): 290-300.
  • Lichtenthaler U. (2011). Open innovation: Past Research, Current Debates and Future Directions. Academy of Management Perspectives, 25 (1): 75–93.
  • Omta SWF, Fortuin FTJM, Dijkman NC. (2014). Open Innovation in the Food Industry: An Evidence Based Guide, ISBN 978-908-222-12-06, Netherlands: 1-58.
  • Pervan S, Al-Ansaari Y, Xu J. (2015). Environmental determinants of open innovation in Dubai SMEs. Industrial Marketing Management, 50: 60-68.
  • Popa S, Soto-Acosta P, Martinez-Conesa I. (2017). Antecedents, moderators, and outcomes of innovation climate and open innovation: An empirical study in SMEs. Technological Forecasting & Social Change, 118: 134-142.
  • Portilla AR. (2016). The unexpected implications of opening up innovation: A multi-perspective study of the role of Open Innovation practices in mature industries, Doctoral Thesis, School of Industrial Engineering and Management, Department of Industrial Economics and Management, Politecnico di Milano.
  • Saguy S, Sirotinskaya V. (2014). Challenges in exploiting open innovation’s full potential in the food industry with a focus on small and medium enterprises (SMEs). Trends in Food Science & Technology, 38: 136-148.
  • Saguy IS. (2011). Paradigm shifts in academia and the food industry required to meet innovation challenges. Trends in Food Science & Technology, 22 (9): 467-475.
  • Schroll A, Mild A. (2012). A critical review of empirical research on open innovation adoption. Journal Für Betriebswirtschaft, 62 (2): 85–118.
  • Spithoven A, VanhaverbekeW, Roijakkers N. (2013). Open innovation practices in SMEs and large enterprises. Small Business Economics, 41 (3): 537-562.
  • Stanisławski R, Lisowska R. (2015). The Relations between Innovation Openness (Open Innovation) and the Innovation Potential of SMEs, 2nd Global Conference on Business, Economics, Management, 23: 1521-1526.
  • Striukova L, Rayna T. (2015). University-industry knowledge exchange. European, Journal of Innovation Management, 18 (4): 471- 492.
  • Traitler H, Watzke HJ, Saguy IS. (2011). Reinventing R&D in an open innovation ecosystem. Journal of Food Science, 76 (2): 62-68.
  • West J, Salter A, Vanhaverbeke W, Chesbrough H. (2014). Open innovation: The next decade, Research Policy, 43: 805–811.
  • Won Park Y, Amano T, Moon G. (2012). Benchmarking open and cluster innovation: case of Korea. Benchmarking: An International Journal, 19 (4): 517-531.
  • Zhang J, Zeng J. 2009. An Open Innovation Model for Business Innovation of Chinese Telecom Operators. National Natural Science Foundation of China. International Conference on Management and Service Science, 20-22 Sept, China ,1-5.