مدل‌سازی ساختاری تفسیری توسعه نقشه دانش سازمانی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی با اصالت

نویسندگان

1 دکترای تخصصی مدیریت سیستم ها، دانشگاه تهران، تهران، ایران

2 نویسنده مسئول: دانشیار، گروه سیاستگذاری علم و فناوری، دانشکده مدیریت و اقتصاد، دانشگاه جامع امام حسین(ع)، تهران، ایران

چکیده

نقشه دانش به عنوان یکی از حیاتی ترین ابزارها و رویکردهای مدیریت دانش، نقش بسزایی در استقرار صحیح فرآیندهای مرتبط با آن را در سازمان ها دارد. همچنین تدوین نقشه دانش در یک بازه زمانی به نسبت مناسب و کوتاه، بسیاری از چالش های پیاده سازی مدیریت دانش در سازمان را مرتفع می‌سازد و خروجی‌های ملموس و با قابلیت دستیابی آسان را برای مخاطبان دانش های تولید شده ارائه می دهد که این امر، انگیزه لازم را برای ادامه فرایند زمان بر پیاده سازی مدیریت دانش فراهم خواهد ساخت. با توجه به اهمیت بالای نقشه دانش، همچنان الگو و مدل استاندارد بومی جهت پیاده‌‌سازی در سازمان‌های ایرانی، ارائه نشده است. بر این اساس در تحقیق پیش رو، تیم تحقیق با هدف ارائه مدل بومی توسعه نقشه دانش سازمانی، مطالعه جامع و دقیق در حوزه ادبیات موضوعی نقشه دانش بر اساس بکارگیری تکنیک مرور نظام مند را بکار گرفته و ضمن استخراج مؤلفه‌ها و ابعاد مختلف نقشه دانش، تجربه پیاده سازی این رویکرد در بیش از 20 سازمان ایرانی را تلفیق نموده و در با بکارگیری نرم‌افزار Smart PLS تحلیل های آماری تحقیق انجام شد. نتایج تحقیق حاضر نشان می دهد ابعاد 5 گانه نقشه دانش شامل نوع دانش، منابع دانشی، ذینفعان نقشه دانش، گام اجرایی نقشه دانش و ویژگی سازمانی، از ضریب معناداری و بار عاملی مناسبی برخوردار بوده و ابعاد دانش دارای پایایی و میانگین واریانس استخراج شده (AVE) مورد تایید قرار گرفتند. در نهایت بر اساس روش مدل‌سازی ساختاری تفسیری (ISM) و تکمیل ماتریس های آن با مشارکت 5 نفر از خبرگان حوزه مدیریت دانش، الگوی مناسب با سازمان‌های ایرانی جهت تبیین و طراحی نقشه دانش سازمانی توسعه پیدا کرد. در الگوی بدست آمده مولفه‌های اصلی تاثیر گذار بر فرایند توسعه نقشه دانش سازمانی در قالب 18 مولفه و 7 سطح طبقه بندی و ارائه شده است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Interpretive structural modeling of "organizational knowledge map development"

نویسندگان [English]

  • Payam Haghighi Boroujeni 1
  • Ruhollah Tavallaei 2
1 PhD in Systems Management, Tehran University, Tehran, Iran
2 Corresponding Author:Associate Professor, Faculty of Management and Economics, Imam Hossein University, Tehran, Iran
چکیده [English]

Knowledge map, as one of the most vital tools and approaches of knowledge management, plays a significant role in the correct establishment of related processes. Also, compiling the knowledge map in a short and appropriate period of time solves the challenge of implementing knowledge management in the organization and provides tangible and easily achievable outputs, which provides the necessary motivation to continue the time-consuming process. It will provide knowledge management. Due to the high importance of the knowledge map, the native standard model for implementation in Iranian organizations has not been presented. Based on this, in the upcoming research, the research team, with the aim of presenting a local model of organizational knowledge map development, has used a comprehensive and detailed study in the field of knowledge map subject literature based on the use of systematic review technique, and while extracting various components and dimensions of knowledge map, He combined the experience of implementing this approach in more than 20 Iranian organizations and finally based on the Interpretive Structural Modeling (ISM) method and using Smart PLS software and holding interview sessions and completing the matrix with 5 academic and business experts specializing in The field of knowledge management develops a suitable model for Iranian organizations to explain and design the organizational knowledge map. In this obtained model, the main components affecting the process of explaining the organizational knowledge map have been classified and separated in the form of 18 final components and 7 distinct levels.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Knowledge
  • knowledge management
  • knowledge map
  • knowledge mapping

مراجع

احمدوند، علی‌محمد و جنیدی، محمدرضا. (1390). ارائه الگوی کاربردی برای تدوین نقشه دانش در سازمان‌ها. دوماهنامه‌ی توسعه انسانی پلیس، 8(35) ، 71 – 86.
خوانساری، جیران؛ سیامک، مرضیه و علی‌اصغر، محمودی کوچکسرای. (1390). نقشه دانش و ابزارهای لازم برای خلق آن در شرکت‌های هلدینگ. کنفرانس سازمان‌های هلدینگ، 1-9.
علی‌پور حافظی، مهدی؛ رمضانی، هادی و مؤمنی، عصمت. (1395). ترسیم نقشۀ دانش حوزه کتابخانه‌های دیجیتالى در ایران: تحلیل هم رخدادى. پژوهش‌نامه پردازش و مدیریت اطلاعات، پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران، 33(2)، 453- 465.
گودرزی، زهرا، عباسی، عنایت و همایون فرهادیان، (1397). دستیابی به اجماع برای مسائل روش شناختی در تکنیک دلفی، فصلنامه بین المللی مدیریت توسعه و کشاورزی، 8(2)، 219-230.
میر‌محمد صادقی، سید علیرضا؛ مغان، مهدی و حسین‌آبادی، سعید. (1397). ارائه الگویی برای ایجاد نقشه دانش مراکز رشد علم و فناوری مبتنی بر نقشه‌های فرایند (مطالعه موردی: مراکز رشد علم و فناوری دانشگاهی). فصلنامه مدیریت راهبردی دانش سازمانی دانشگاه جامع امام حسین (ع)، 1(3)، 44-74.
نجفی، حیدر؛ اقدسی، محمد و تیمورپور، بابک. (1396). تدوین نقشه دانش برای پژوهش‌های مدیریت دانش با استفاده از روش تحلیل شبکه‌ای. دانشکده مدیریت دانشگاه تهران، 9(3)، 638 – 650.
نوروزیان امیری، سید محمد؛ خلخالی، علی و شکیبایی، زهره. (1398). تدوین نقشه دانش برای پژوهش‌های حکمت. دو فصلنامه علمی دانشگاه شاهد، 5(1)، 117-125.
 
APQC. (2015). APQC’s Process-based Knowledge Map
APQC. (2018). Adapting knowledge mapping templates to your needs
 Balaid, A., Zibarzani, M., & Rozan, M. Z. A. (2012). A Comprehensive Review of Knowledge Mapping echniques. Journal of Information Systems Research and Innovation, 3(1), 71–76.
Da Silva Filho, E. S., Viana, D., Rabelo, J., & Conte, T. (2016). Knowledge Mapping in a research and development group: A pilot study. ICEIS 2016 - Proceedings of the 18th International Conference on Enterprise Information Systems, 1(October), 306–317.
Driessen, S., Huijsen, W. O., & Grootveld, M. (2007). A framework for evaluating knowledge-mapping tools. Journal of Knowledge Management, 11(2), 109–117.
Ebener, S., Khan, A., Shademani, R., Compernolle, L., Beltran, M., Lansang, M. A., & Lippmana, M. (2016). Knowledge mapping as a technique to support knowledge translation. Bulletin of the World Health Organization,  84(8), 636–642.
Eppler, M. J., (2001). Making knowledge visible through intranet knowledge maps: concepts, elements, cases. In System Sciences, Proceedings of the 34th Annual Hawaii International Conference. IEEE, p. 189-205.
Hakim, S. Al., & Sensuse, D. I. (2018). Knowledge Mapping System Implementation in Knowledge Management: A Systematic Literature Review”. Proceedings of 2018 International Conference on Information Management and Technology, ICIMTech 2018, September, 131–136.
Ho, V. W., Harris, P. G., Kumar, R. K., & Velan, G. M. (2018). Knowledge maps: a tool for online assessment with automated feedback. Medical Education Online, 23(1), 1-7.
Jafari, Mostafa and Akhavan, Peyman and Bourouni, Atieh and Roozbeh, Hesam, A Framework for the Selection of Knowledge Mapping Techniques (2009). Journal of Knowledge Management Practice, Vol. 10, No. 1- 1-8.
Kudryavtsev, D., Gavrilova, T., Grinberg. (2022). Map of the Maps: Conceptualization of the Knowledge Maps BIR) 2022( Workshops and Doctoral Consortium, 21st International Conference on Perspectives in Business September 20-23, 2022, Rostock, Germany, 14-23.
Liu, R., Chen, B., Guo, X., Dai, Y., Chen, M., Qiu, Z., & He, X. (2019). From Knowledge Map to Mind Map: Artificial Imagination. Proceedings - 2nd International Conference on Multimedia Information Processing and Retrieval, MIPR, June, 496–501.
Lutters, W. G., Ackerman, M. S., Boster, J., McDonald, D. W., Science, C., & Technology, I. (2000). Mapping Knowledge Networks in Organizations: Creating a Knowledge Mapping Instrument. Information Systems, 2014-2018.
Menaouer, B., & Nada, M. (2020). The relationship between knowledge mapping and the open innovation process: The case of education system. AI EDAM, 34(1), 17-29.
Menaouer, B., Baghdad, A., & Matta, N. (2013). Knowledge Mapping Evolution Guided by Data Mining. International Journal of Computer Applications, 71(1), 32–39.
Mitchell, S. M., and Seaman, C. B. )2011(. A knowledge mapping technique for project-level knowledge flow analysis. In Empirical Software Engineering and Measurement (ESEM). International Symposium on, IEEE, 347-350.
Okada, A., & Media, K. (2008). Mapping Knowledge to Develop Academic Research in Collaborative. Knowledge Creation Diffusion Utilization, 516-523.
Sanchez, T. W., & Afzalan, N. (2017). Mapping the knowledge domain of urban planning. Planning Knowledge and Research, July, 69–84.
Shadmanfar, M. H., Alipoor, M. H., & Makvandi, F. (2022). Extracting the pattern of inhibitors and facilitators of knowledge sharing. Scientific Journal of Strategic Management of Organizational Knowledge, 5(3).
Sensuse, D. I., & Hakim, S. Al. (2019). Building Smart Knowledge Mapping Conceptual Model. Journal of Information and Knowledge Management, 18(2), 1–17.
Vega-Riveros, J. F., Marciales-Vivas, G. P., and Martinez-Melo, M. (1998) Concept Maps in Engineering Education: A Case Study. Journal of Engineering Education, Vol. 2, No. 1, 1998
Watthananon, J., & Mingkhwan, A. (2012). Optimizing knowledge management using knowledge map. Procedia Engineering, 32, 1169–1177.
Yun, G.C., Lu, S. and Sexton, M. (2009). Knowledge mapping: A contingency approach. In:Proceedings of the Joint International Symposium of CIB Working Commissions:Dubrovnik, Croatia. 368-376.
مدیریت راهبردی دانش سازمانی
دوره 5، شماره 4 - شماره پیاپی 19
شماره پیاپی19، فصلنامه زمستان
دی 1401
صفحه 45-11

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار