طراحی الگوی استقرار مدیریت دانش در مدرسه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی با اصالت

نویسندگان

1 دانشیار گروه مدیرت آموزشی، دانشکده روان شناسی و امور تربیتی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران

2 استاد گروه مدیریت آموزشی، دانشکده روان شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران

3 دانشجوی دکتری مدیریت آموزشی، دانشکده روان شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران

چکیده

هدف از این پژوهش طراحی مدلی برای استقرار مدیریت دانش در مدارس بوده است. زیرا مدیریت دانش، رویکرد کلیدی در توانمندسازی معلمان و کیفیت بخشی به فعالیت‌های یاددهی یادگیری، ایجاد نشاط علمی در دانش آموزان، جلوگیری از تضییع وقت و منابع و به­طور خلاصه افزایش بهره‌وری در مدارس است. در این پژوهش از رویکرد پژوهش کیفی و روش داده بنیاد نظام‌مند استفاده شده است. جامعه آماری پژوهش اساتید تعلیم و تربیت و کارگزاران نخبه آموزشی در وزارت آموزش و پرورش و در مدارس تهران بوده‌اند. از روش نمونه‌گیری نظری استفاده شده و با تعداد 16 نفر مصاحبه انجام گرفته تا به اشباع نظری رسیده‌ایم. روائی مصاحبه توسط خبرگان سنجیده شد و اعتمادپذیری آن نیز بوسیله توافق درون موضوعی بین دو کدگذار مورد تائید قرار گرفت. برای تجزیه و تحلیل مصاحبه­ها از روش کدگذاری استفاده شد. یافته‌های پژوهش که پس از انجام مراحل کدگذاری باز و محوری و انتخابی بدست آمده‌اند نشان می­دهند که استقرار مدیریت دانش از 280 کد و 17 مفهوم در 5 مقوله تشکیل شده است. استقرار مدیریت دانش در مدارس در 5 مقوله ایجاد و جذب دانش (آموزش، بازدید، ثبت­ دانش، پژوهش، حضور کارشناسان و تشکیل گروه‌های حرفه‌ای)، سازماندهی دانش (مستندسازی، پالایش و هستی شناسی دانش)، ذخیره دانش ( استفاده از فناوری و ایجاد محیط تعاملی)، انتشار دانش (عوامل ­فردی، عوامل سازمانی و تربیت سرمایه­‌انسانی) و کاربرد دانش (عوامل فردی و ساختار سازمانی) شکل گرفت.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Designing a Model for Establishing Knowledge Management in Schools

نویسندگان [English]

  • Hamid Rahimian 1
  • Abbas Abbaspour 2
  • Hamidreza Zarrin 3
1 Associate Professor, Department of Educational Management, Faculty of Psychology and Educational Affairs, Allameh Tabatabai University, Tehran, Iran.
2 Professor, Department of Educational Management, Faculty of Psychology and Educational Sciences, Allameh Tabatabai University, Tehran, Iran.
3 PhD Student, Faculty of Psychology and Educational Sciences, Allameh Tabatabai University, Tehran, Iran.
چکیده [English]

In this study, the effect of Customer Knowledge Management (CKM) on the "Quality of Services" (QS) and "Customer Satisfaction" (CS) has been investigated in the Mellat Bank. This is an applied-research running in a survey method. The sample consists of 107 employees and 372 customers of the Mellat Bank branches in the Kermanshah province. A questionnaire was prepared to measure the CKM level in terms of the bank employees and another one was made to determine the QS and CS in terms of the bank customers. In order to analyze the collected data, a one-sample t-test was used to identify the status of CKM. Then, using "Confirmatory Factor Analysis" (Path Analysis method), the relationships were tested. Finally, with the help of structural equation modeling, the path model was presented. The results showed that customer knowledge management in the Mellat Bank was above average and the appropriateness of the fit of the structural model and its compliance with the conceptual model of the research was observed. The standard estimate of the general model showed that customer knowledge management had a positive and significant effect on service quality and customer satisfaction, and the main hypotheses of the research were confirmed. The partial model standard estimate indicated that the dimensions of customer knowledge management were not prominent for bank branch employees.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Knowledge Management
  • Creating Knowledge
  • Capturing Knowledge
  • Documentation Knowledge
  • Storing Knowledge
  • Disseminating Knowledge and Applying of knowledge

مراجع

اسماعیلی، محمدرضا (1396). تدوین الگوی توسعه مدیریت دانش در وزارت ورزش و جوانان، رساله دکتری تخصصی، تهران: پژوهشگاه تربیت بدنی و علوم ورزشی.
شامی زنجانی، مهدی (1388). ارائه مدلی برای تسهیم دانش در طرح ها بر مبنای ویژگی های آنها. رساله دکتری، دانشکده مدیریت، دانشگاه تهران.
برارزاده، حمید (1398). طراحی مدل مدیریت دانش در کسب و کار ورزشی، رساله دکتری تخصصی، بابلسر: دانشگاه مازندران.
جهاندیده، محمدعلی (1397). تبیین الگوی بهینه پیاده­سازی مدیریت دانش در تربیت بدنی آموزش و پرورش کشور، رساله دکتری تخصصی، بابلسر: دانشگاه مازندران.
حسینی، امین؛ یوزباشی، علیرضا؛ سراجی، رویا (1394). وضعیت مدیریت دانش و عوامل موثر بر استقرار آن در دانشگاه علوم پزشکی تهران، فصلنامه راهبرد فرهنگ، 30 (8).
خدیوی، اسدالله ؛ سلیمانی، محمدرضا ؛ ترابی نهاد، منیره (1389). میزان استقرار مدیریت دانش در آموزش و پرورش منطقه مرند از دیدگاه مدیران مدارس، فصلنامه تحقیقات مدیریت آموزشی، 2 (1).
دارایی، مهری (1390). طراحی مدل مدیریت دانش در مدارس متوسطه استان لرستان، رساله دکتری تخصصی، تهران: دانشگاه خوارزمی.
دهقانی، مسعود (1395). امکان سنجی و طراحی الگوی استقرار اثربخش مدیریت دانش، رساله دکتری تخصصی، زاهدان: دانشگاه سیستان و بلوچستان.
رمضانی، ایوب (1395). ارائه الگوی استقرار مدیریت دانش در دانشگاه مازندران، رساله دکتری تخصصی، مازندران: دانشگاه مازندران.
صدری، عباس (1397).  استقرار مدیریت دانش در دانشگاه های ایران، فصلنامه پژوهش در نظام‌های آموزشی، 43 (12).
قاسمی‌نژاد، محدثه؛ آذری، همایون (1395). بررسی رابطة بین مدیریت دانش و عملکرد شغلی معلمان مدارس متوسطة اول دخترانة شهرستان سیرجان، فصلنامه مطالعات آموزشی و آموزشگاهی، 5 (2).
کچوئی‌منش، امیر (1392). بررسی تاثیر بکارگیری مولفه‌های مدیریت دانش بر عملکرد سازمانی در مدارس کار و دانش آموزش و پرورش منطقه قرچک، رساله دکتری تخصصی، تهران: دانشگاه آزاد­ اسلامی واحد تهران مرکزی.
کیانفر، فرهاد (1397). طراحی و اعتباریابی الگوی مدیریت دانش در دانشگاه پیام نور استان خوزستان، رساله دکتری تخصصی، تهران: دانشگاه علامه طباطبائی.
موسوی، سعید(1387): الگوی هماهنگی استراتژی­های مدیریت دانش برای ارتقا عملکرد پژوهشگاه­ها، پایان نامه دکتری مدیریت بازرگانی، دانشگاه علامه طباطبایی.
معمرحور، جمال؛ ستاری، صدرالدین؛ کاظم‌پور، اسماعیل؛ سلامت‌آذر، رحیم؛ علی‌پور، عادل .(1392). امکان سنجی استقرار سیستم مدیریت دانش در سازمان آموزش و پرورش استان اردبیل، فصلنامه نوآوری‌های مدیریت آموزشی، 8 (3).
شامی زنجانی، مهدی (1394). مدیریت دانش چابک. تهران، تهران: سازمان انتشارات جهاد دانشگاهی.
قلی‌پور، آرین.(1390). مدیریت منابع انسانی(مفاهیم، تئوری ها و کاربردها)، تهران: انتشارات سمت، چاپ اول
آریازند، علیرضا(1389): جایگاه مدیریت دانش در تصمیم گیری‏های مدیران مدارس سازمان آموزش و پرورش شهر تهران، فصلنامه مدیریت، سال هفتم، شماره 17.
  اشتریان، کیومرث (1388) نظام مدیریت دانش وزارت صنایع و معادن اجرای برنامه پنجم توسعه صنعتی با رویکرد دانش بنیان، دومین  کنفرانس ملی مدیریت دانش.
 اعرابی، سید محمد؛ موسوی، سعید(1388): الگوی استراتژیک مدیریت دانش برای ارتقای عملکرد پژوهشگاه‌ها، فصلنامه پژوهش و برنامه ریزی در آموزش عالی، شماره51.
References
Abah, A., Maxwell, C., & Ndakotsu, C. (2019). Knowledge management curriculum in library schools in state university in North Central Nigeria. Information Technologist (The), 16(2), 157-176.
AbdulHamid, J. (2015). Knowledge strategies of school administrators and teachers. International Journal of Educational Management, 22(2), 259-268.
Awang , M., Ismail, R., Flett, P., & Curry , A. (2011). Knowledge management in Malaysian school education: Do the smart schools do it better? Quality Assurance in Education, 19(3), 263-282.
Barao, A., de Vasconcelos, B., Rocha, A., & Pereira, R. (2017). A knowledge management approach to capture organizational learning networks. International Journal of Information Management, 37(6), 735-740.
Bootz, J., Durance, P., & Monti, R. (2019). Foresight and knowledge management. New developments in theory and practice. Technological Forecasting and Social Change, 140, 80-83.
Cheng, E. (2017). Knowledge strategies for enhancing school learning capacity. International Journal of Educational Management, 26(6), 577 - 592.
Chu, K. (2016). Leading knowledge management in a secondary school. Journal of Knowledge Management.
Chu, W., Wang, M., & Yuen, H. (2011). Implementing Knowledge Management in School Environment: Teacher Perception. Knowledge Management & E-Learning: An International Journal, 3(2), 139-152.
Hamdan, A. (2020). The degree of job satisfaction among the government schools teachers in Ramallah and Al-Bireh governorate, and the relation to knowledge management.
Hannay, L., Ben Jaafar, S., & Earl, L. (2013). A case study of district leadership using knowledge management for educational change. Journal of Organizational Change Management, 26(1), 64-82.
Hussinki, H., Kianto, A., Vanhala, M., & Ritala, P. (2017). Assessing the universality of knowledge management practices. Journal of Knowledge Management, 21(6), 1596-1621.
Kai-wing, C. (2016). Leading knowledge management in a secondary school. Journal of Knowledge Management, 20(5)
Kianto , A., Vanhala, M., & Heilmann, P. (2016). The impact of knowledge management on job satisfaction. Journal of Knowledge Management, 20(4).
Kline, R. (2015). Principles and Practice of Structural Equation Modeling (4 ed.). United States: The Guilford Press.
Leung, C. H. (2015). Critical Factors of Implementing Knowledge Management in School Environment: A Qualitative Study in Hong Kong. Research Journal of Information Technology, 2(2), 66-80.
Lewis, P. (2017). Building tacit knowledge programs for B-schools. Journal of Higher Education Theory and Practice, 17(4).
Lynne, H. (2016). A case study of district leadership using knowledge management for educational change. Journal of Organizational Change Management, 26(1), 64-82.
Marquardt, M. (2015). Building the Learning Organization: A Systems Approach to Quantum Improvement. USA: McGraw-Hill.
Nonaka, I., & Konno, N. (1998). The Concept of “Ba”: Building a Foundation for Knowledge Creation. California Management Review, 40(3), 40-54.
Nonaka, I., & Takeuchi, H. (1995). The Knowledge-Creating Company: How Japanese Companies Create The Dynamics of Innovation. New York: Oxford University Press.
Nonaka, I., & Toyama, R. (2005). The Theory of the Knowledge-Creating Firm: Subjectivity, Objectivity and Synthesis. Industrial and Corporate Change, 14, 436-419.
Nonaka, I., Toyama, R., & Konno, N. (2000). SECI, Ba and Leadership: A Unified Model of Dynamic Knowledge Creation. Long Range Planning, 33, 5-34.
Patil, K. (2016). Knowledge management–an empirical study with special reference to business schools of Pune region. Indian Journal of Science and Technology, 9(21).
Petrides, L., & Guiney, Z. (2015). Knowledge management for school leaders: an ecological framework for thinking schools. Teachers College Records, 104(8), 1702-1717.
Ragsdell, G. (2016). Knowledge management in the not-for-profit sector. Journal of Knowledge Management, 20(1).
Rasmussen, P., & Nielsen, P. (2011). Knowledge management in the firm: concepts and issues. International Journal of Manpower, 32, 493-479.
Supermane, S., & Mohd Tahir, L. (2018). An overview of knowledge management practice among teachers. Global Knowledge, Memory and Communication, 67(8/9), 616-631.
Tapio, H., Aino , I., & Vanhala, M. (2015). Knowledge management practices and innovation performance in Finland. Baltic Journal of Management, 10(4), 432- 455.
Thambi, M., & O'Toole, P. (2016). Applying a Knowledge Management Taxonomy to Secondary Schools. School Leadership & Management, 32(1), 91-102.
Wing, K. (2016). Beginning a journey of knowledge management in a secondary school. Journal of Knowledge Management, 20(2), 364-385.
مدیریت راهبردی دانش سازمانی
دوره 4، شماره 2 - شماره پیاپی 13
شماره پیاپی 13، فصلنامه تابستان
شهریور 1400
صفحه 1-29

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 29 مرداد 1400
  • تاریخ بازنگری: 10 آبان 1400
  • تاریخ پذیرش: 10 آبان 1400

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار