طراحی مدل مدیریت دانش سازمان بسیج استان آذربایجان شرقی با استفاده از نظریه داده بنیاد

نوع مقاله : مطالعه موردی

نویسندگان

1 گروه مدیریت، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران

2 دانشیار گروه مدیریت، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی ، تبریز، ایران

3 استادیار گروه مدیریت، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی ، تبریز، ایران

4 استاد گروه مدیریت، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی ، تبریز، ایران

چکیده

این پژوهش با هدف طراحی مدل مدیریت دانش بر مبنای عوامل بومی مؤثر بر مدیریت دانش با رویکرد تئوری داده بنیاد انجام شده است. نوع مطالعه از طیف مطالعات کیفی و به روش نظریه داده بنیاد انجام گرفته است. جامعه آماری شامل همه افراد آگاه در حوزه مدیریت دانش سازمان بسیج استان آذربایجان شرقی می­باشد. نمونه­گیری به روش هدفمند بوده و حجم نمونه با استفاده از این روش و رسیدن به حد اشباع نظری 31نفر تعیین گردیده است. ابزار گردآوری اطلاعات مصاحبه عمیق و نیمه­ساختمند است. تجزیه و تحلیل داده­ها با رهیافت نظام­مند نظریه داده بنیاد به کمک نرم­افزار MAX-QDA انجام شده است. مطابق این رویکرد در مرحله کدگذاری باز، عبارات مستخرج از مصاحبه­ها که مختص فضای سازمان بسیج و برگرفته از فرهنگ وتفکر بسیجی می­باشند که در 230 کد اصلی و 70 مقوله خلاصه شده و در کدگذاری محوری 27 طبقه شناسایی گردیده است. در مرحله نمایش بصری، مدل مورد نظر مطابق الگوی پاردایمی با دسته­بندی کدهای کلیدی در شش دسته طراحی شده است. اعتبارسنجی پژوهش با استفاده از چهار معیار اعتبارپذیری، انتقال‌پذیری، قابلیت اطمینان و تأییدپذیری، انجام شده است. بر اساس نتایج پژوهش، مفاهیم طرح شده در شرایط علّی باعث ایجاد و توسعه پدیده یا مقولة محوری یعنی مشارکت عموم اعضای بسیج در فرآیندهای مدیریت دانش می­شود. از طرفی شرایط زمینه­ای و مداخله­گر مکشوف با تأثیرگذاری بر کنش­ها و تعاملات، منجر به اجرای صحیح راهبردهای فرآیند مدیریت دانش در سازمان بسیج و در نتیجه ظهور پیامدها و تحقق ارزش­آفرینی یعنی معرفت الهی و رشد معنوی، تبدیل شدن به سازمان پیشرو و دانش آفرین، افزایش بهره­وری، ارتقاء روحیة جهاد علمی، ارتقاء روحیة مردم­یاری، افزایش اعتماد عمومی به بسیج و نیز غرور ملّی و یأس دشمنان می­گردد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Designing knowledge management model of the Basij Organization in East Azerbaijan by Grounded theory

نویسندگان [English]

  • Hossein Jahangiri 1
  • Alireza Bafandehzendeh 2
  • Yagoub Alavimatin 3
  • Solayman Iranzadeh 4
1 Department of Management, Tabriz Branch, Islamic Azad University, Tabriz, Iran
2 Lecturer of Department of Management, Tabriz Branch, Islamic Azad University, Tabriz, Iran
3 Assistant professor of Department of Management, Tabriz Branch, Islamic Azad University, Tabriz, Iran
4 professor of Department of Management, Tabriz Branch, Islamic Azad University, Tabriz, Iran
چکیده [English]

This study has aimed to design a knowledge management model by the Grounded Theory approach based on effective local factors. An exploratory qualitative study by way of the Grounded Theory approach has been applied to carry out the research. The research participants include all knowledgeable people of KM field in the East Azerbaijan Basij Organization.  The sample size includes 31 people and has been determined using the purposeful sampling method and reaching the theoretical saturation. In‐depth, semi‐structured interviews have been applied to gather research data. A systematic approach of grounded theory has been used for data analysis by using MAXQDA software. Based on the grounded theory approch; the expressions extracted from the interviews are specific to the Basij organization environment and derived from the Basij culture and thinking, have been summarized in 230 main codes and 70 categories and 27 axes have been identified in the axial coding. In the visual display stage, the model was designed into six categories according to a paradigm model with the classification of key codes. The reliability of the interviews was ascertained through credibility, transferability, dependability, confirmability. Based on research result, the concepts proposed in causal conditions lead to create and develop a pivotal phenomenon or category, namely the general participation of Basij members in knowledge management processes. Moreover the contextual and intervening conditions with effects on the actions and interactions, lead to the KM appropriate implementation processes and the realization of consequences and value creation namely divine insight, spiritual development and transformation to a prominent and knowledge-creating organization, as well as increasing productivity, promoting the morales of scientific 'jihad' and helping people, enhancing public trust on Basij and national pride and disappointment for the enemies.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Knowledge Management
  • Grounded Theory Approach
  • Systematic model
  • Qualitative analysis
  • Basij Organization

مراجع

قرآن کریم
احمدی اصل، فرهاد؛ امرانی، ابراهیم؛ ملکی آوارسین، صادق(1399)، سنجش وضعیت مدیریت دانش در فرماندهی انتظامی آذربایجان شرقی، نشریه علمی مدیریت دانش سازمانی، 3(8)، بهار، 173-141
اخوان خرازیان، مریم؛ صالحی، جمشید؛ منافی، معصومه (1395)، مدل ارزیابی آمادگی استقرار وپذیرش مدیریت دانش در مرکز فناوری اطلاعات شرکت پست جمهوری اسلامی ایران، فصلنامه مطالعات مدیریت فناوری اطلاعات، 5(17)
اخوان، پیمان؛ نبی­زاده، معصومه (1394)، طراحی الگوی مدیریت دانش در سطح ملی با استفاده از روش تئوری داده بنیاد و مدل­سازی تفسیری ساختاری، سیاست علم وفناوری، 7(4)، زمستان، 105-121
پیرایش، رضا؛ مطلبی، محمد قادر و آقاجانلو، نرگس(1398)، عوامل مؤثر بر استقرار مدیریت دانش در پیش­برد افزایش خلاقیت سازمانی در بین کارکنان نیروی انتظامی استان زنجان، دانش انتظامی زنجان، 32، 31-52
حسینیان، شهامت؛ فراهانی، ابراهیم (1395)، بررسی عوامل مؤثر بر پیاده سازی موفق مدیریت دانش در دیوان محاسبات کشور با استفاده از مدل سه شاخگی، دانش حسابرسی، 16(62)
خراشادیزاده، محمدهادی؛ مهرمنش، حسن؛ حقیقت منفرد، جلال (1398)، طراحی مدل تسهیم دانش در پروژه­ها با رویکرد تحلیلی، فصلنامه مطالعات مدیریت کسب وکار هوشمند، 7(26)، زمستان، 191-161
خسروی پور، نگار؛ جعفری، سیده محبوبه؛ عبدی، محمدرضا(1396)، طراحی الگوی بهینه مدیریت دانش برای دستگاههای نظارتی در ایران، مطالعه موردی: دیوان محاسبات کشور، نشریه دانش حسابرسی، 17(69)، زمستان، 328-309
رهنورد، فرج اله؛  محمدی، اصغر (1388)، شناسایی عوامل موفقیت سیستم مدیریت دانش در دانشکده­ها و مراکز آموزش عالی تهران، نشریه مدیریت فناوری اطلاعات، 1(3)، پاییز و زمستان
زارع پور، جواد؛ علیاری، شهرام و محمودی، جعفر(1398)، ارائه چارچوب حکمرانی دانش در قرارگاه سازندگی خاتم­الانبیاء(ص)، فصلنامه مدیریت راهبردی دانش سازمانی، 2(4)، 11-43
زعفریان، رضا؛ اسماعیل­زاده، مونا؛ شاهی، نساء(1387)، ارائه الگوی پیاده­سازی مدیریت دانش در کسب وکارهای کوچک و متوسط، فصلنامه توسعه کارآفرینی، 1(2)، زمستان، 75-102
شهبازی، علی اصغر؛ نوربخش، ایمان (1394)، نقش زیرساختی و فرآیندی مدیریت دانش در مسیر چابک سازی صنعت با تأکید بر اقشار دانشور بسیج، فصلنامه مطالعات راهبردی بسیج، 18(66)، بهار، 31-50
 طالبی، کامبیز؛ سلیمی ترکمانی، مهدی(1390)، شناسایی و اولویت­بندی عوامل اساسی موفقیت در مدیریت دانش در کسب وکارهای کوچک و متوسط، (مطالعه موردی: شرکت­های قطعه سازی فعال ایران خودرو)، نشریه کار و جامعه، 124، زمستان
عبدی، محمدرضا؛ صفایی، سپیده (1393)، ارائه الگویی برای ایجاد و استقرار نظام مدیریت دانش در سازمان امور مالیاتی کشور، پژوهشنامه مالیات، 21، بهار، 158-135
لک، بهزاد؛ رضایی نور، جلال؛ حسینی رضی، الهام و خسروی، سروش(1395)، شناسایی عوامل مؤثر بر انتخاب راهبرد مدیریت دانش در ناجا، مدیریت منابع در نیروی انتظامی، 4(3)، 11-30
محمدی مقدم، یوسف؛ بهبودی، امیر؛ حمزه، رؤیا؛ خدایی، غزاله (1394)، ارائه متدولوژی استراتژی مدیریت سازمان بر اساس مارپیچ دانش سازمان، فصلنامه مطالعات مدیریت فناوری اطلاعات، 4(14)، زمستان، 50-23
مهرابی، جواد؛ دکامنی، مهراب؛ نصیری، روح الله(1396) ، بررسی امکان سنجی استقرار سیستم مدیریت دانش در استانداری )مطالعه موردی استانداری همدان(، فصلنامه مطالعات مدیریت و حسابداری، 3(1)
مردانی، محمدرضا(1389)، تعیین نوع دانش ومهارتهای مدیریتی موردنیاز مدیران فرهنگی بسیج دانشجویی، مجله سیاست دفاعی، 18(70)، بهار، 205-234
نوری، علی ؛ مهرمحمدی، محمود(1390)، الگویی برای بهره­گیری از روش نظریه برخاسته از داده­ها در پژوهش­های تربیتی، فصلنامه مطالعات برنامه درسی ایران، سال ششم، 23، زمستان، 8-35
هوشمند، هانیه؛ میرافضل، سمیه؛ رضایی نور، جلال (1393)، ارائه مدلی برای ارزیابی مدیریت دانش سازمانهای دانش بنیان (مورد کاوی دانشگاه قم)، فصلنامه رشد فناوری، 10(38)، بهار، 77-65
استراوس، انسلم؛ کربین، جولیت (1398)، مبانی پژوهش کیفی (فنون و مراحل تولید نظریة زمینه­ای)، ترجمة ابراهیم افشار، نشر نی، چاپ اول
أمدی، عبدالواحد(1389)، غررالحکم:کلمات امیرالمؤمنین(ع)، ترجمة محمدعلی انصاری، مؤسسه انتشاراتی امام عصر(عج)، چاپ هفتم
دانایی فرد، حسن؛ امامی، مجتبی (1392)، استراتژی نظریه داده بنیاد در مطالعات سازمان ومدیریت (فصل چهارم از کتاب روش شناسی پژوهش کیفی در مدیریت: رویکردی جامع)، انتشارات صفار، چاپ دوم
رادینگ، آلن(1383)، مدیریت دانش، ترجمه محمد حسین لطیفی، انتشارات سمت، چاپ اول
پایگاه اطلاع رسانی مقام معظم رهبری، مجموعه بیانات مقام معظم رهبری برگرفته از تارنمای https://www.Khamenei.ir
Akhavan, P., Hosnavi, R. and Sanjaghi, M.E. (2009), “Identification of knowledge management critical success factors in Iranian academic research centers”, Education, Business and Society: Contemporary Middle Eastern Issues, Vol.2 No. 4, pp. 276-288.
Boljanovic, J., Masic, B., & Dobrijevic, G. (2013). Key factors influencing the success of knowledge management. Technics Technologies Education Management, 8(1), 355-366.
Dubois, N., & Wilkerson, T. (2008). “Knowledge Management: Background Paper for the Development of a Knowledge Management Strategy for Public Health in Canada”. Hamilton, ON: National Collaborating Centre for Methods and Tools. http://www.nccmt.ca/pubs/KMpaper_EN.pdf].
Gloet, M., & Samson, D. (2020). Knowledge management and systematic innovation capability. In Disruptive Technology: Concepts, Methodologies, Tools, and Applications (pp. 1198-1218). IGI Global.
Handzic. Meliha, Lagumdzija. Amila and Celjo. Amer (2007).“Auditing Knowledge Management Practices: Model and Application”, Knowledge Management Research & Practice, No. 6, 90–99. [www.palgrave-journals.com/kmrp].
Hang, T. (2005). Research on the Flow and Conversion of Tacit Knowledge in Library Knowledge Management and Its Framework of Management [J]. Information Studies: Theory & Application, 1.
Latifa Oufkir, Mounia Fredj and Ismail Kassou, (2017). Performance Measurement for Knowledge Management: Designing a Reference Mode. Journal of Organizational Knowledge Management http://www.ibimapublishing.com/journals/JOKM/jokm.html Vol. 2017.Article ID 733562, 13 pages DOI: 10.51712017.733562/
Lee, Joosung. (2018). The Effects of Knowledge Sharing on Individual Creativity in Higher Education Institutions: Socio-Technical View, Adm. Sci. 2018, 8(2),21.
Lee, H.; Choi, B. (2003). Knowledge management enablers, processes, and organizational performances: an Integrative view and empirical examination; Journal of Management Information Systems (20/1); P. 191.
Lindner, F., & Wald, A. (2011). Success factors of knowledge management in temporary organizations. International Journal of project management, 29(7), 877-888.
Marfo, K. (2016). Context and the Advancement of a global Science of Human Development: A Commenbtary. Monographs of the Society for Research in Child Development, 81(1), 172-182.
Molaei, M. (2014). Knowledge Management Model for managing Knowledge among Related Organizations. Available at: http://www.waset.org/publications/1540 (accessed March 15,2014)
Saqib. Muhammad, Mohammed Udin. Zulkifli, Baluch. Nazim, (2017). THE IMPACT OF KNOWLEDGE MANAGEMENT ON ORGANIZATIONAL PERFORMANCE IN TODAY’S ECONOM. South East Asia Journal of Contemporary Business, Economics and Law, Vol. 12, Issue 3, ISSN 22891560.
Temel, S., & Vanhaverbeke, W. (2020). Knowledge Risk Management During Implementation of Open Innovation. In Knowledge Risk Management (pp. 207-227). Springer, Cham.
Zaim, H., Muhammed, S., & Tarim, M. (2019). Relationship between knowledge management processes and performance: critical role of knowledge utilization in organizations. Knowledge Management Research & Practice, 17(1), 24-38.
مدیریت راهبردی دانش سازمانی
دوره 3، شماره 3 - شماره پیاپی 10
شماره پیاپی 10، فصلنامه پاییز
آذر 1399
صفحه 33-85

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 18 خرداد 1399
  • تاریخ بازنگری: 07 مرداد 1399
  • تاریخ پذیرش: 08 مهر 1399

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار