عوامل کلیدی موفقیت در پیاده سازی تسهیم دانش (نمونه پژوهش: اداره کل آموزش و پرورش استان مازندران)

نوع مقاله : مطالعه موردی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری مدیریت فناوری اطلاعات دانشگاه آزاد اسلامی همدان، همدان، ایران

2 دانشیار، گروه مهندسی کامپیوتر، دانشگاه آزاد اسلامی همدان، همدان، ایران

3 استادیار، گروه مدیریت، دانشکده علوم انسانی دانشگاه آزاد اسلامی همدان، همدان، ایران

4 استادیار، گروه مدیریت دولتی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی، تهران، ایران

5 دانشیار، گروه مدیریت دولتی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی، تهران، ایران

چکیده

آموزش و پرورش، سازمانی است که به لحاظ ساختاری بسیار گسترده و دارای نقشی تعیین­ کننده در جامعه بوده و از سویی محور توسعه و تحول جوامع مختلف و کانون اصلی تربیت عمومی نیروی انسانی کشور است. از سویی با اشتراک‏گذاری دانش و توسعه آن درون سازمان و هم­چنین بین سازمانی و سامانه‏ های گوناگون مرتبط با آن که از نظر تعداد، گستره عظیمی را دربر می­گیرد، می­توان به تصمیم­ گیری های حساسی که در آن واقع می­شود نیز کمک شایانی نمود. لذا ایجاد یک دیدگاه جامع در خصوص عوامل کلیدی موفقیت پیاده ­سازی به اشتراک­گذاری دانش و شناخت مناسب تسهیل­ کننده­ های آن در آموزش و پرورش به ­عنوان پیش نیازی در رسیدن به اهداف مدیریت دانش در حوزه آموزش عمومی کشور ضروری می­ نماید. تحقیق موردکاوی توصیفی ـ کاربردی است که به شیوه پیمایشی و به روش نمونه ­برداری تصادفی­ طبقه­ ای در اداره کل آموزش و پرورش استان مازندران انجام شد. پژوهش با استفاده از یک گروه آزمودنی با به کارگیری روش تحقیق کمی، به تدوین چارچوبی به منظور تبیین راهکارهای مهم استقرار به اشتراک­گذاری دانش پرداخت و درادامه نیز به کمک آمار استنباطى، همبستگی ابعاد الگو با تعیین ضریب اسپیرمن، تعیین و هم­چنین وضعیت عادی بودن نمونه با استفاده از آزمون کولموگروف ـ اسمیرنوف بررسی شد و با استفاده از آزمون ناپارامتری فریدمن نیز رتبه ­بندی معیارهای الگو صورت گرفت. این مقاله با شناسایی 17عامل و 26 پرسش کلیدی در فرایند به اشتراک‏گذاری دانش در سازمان ها و دسته­ بندی آنها در قالب سه حوزه فرهنگ سازمانی، سامانه و فناوری و راهبردهای مدیریت به تعیین اولویت اهمیت هر یک از این عوامل در حیطه اداره کل مورد نظر پرداخته است. در پایان، مشخص شد که اهمیت شاخص های پیاده­ سازی در این اداره به ترتیب برای عوامل فرهنگی، عوامل فناورانه و عوامل مدیریتی پراهمیت­ تر است. پیشنهاد شده است در قالب یکی از راهکارهای عمده جذب کارکنان خبره، آموزش و فرهنگسازی، و ایجاد مشوق های لازم به بهبود اوضاع پرداخته شود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Key Factors of Successful Implementation of Knowledge Sharing (Case Study: Education Office of Mazandaran Province)

نویسندگان [English]

  • Nabiallah Yousefi Gorji 1
  • Mansour Esmaeilpour 2
  • Alireza Islambolchi 3
  • Mohammad Reza Rabiee Mandejin 4
  • Alireza Amirkabiri 5
1 PHD candidate of IT management, Islamic Azad University- Hamadan Branch, Hamadan, Iran
2 Associate professor, Department of Computer, Islamic Azad University- Hamadan Branch, Hamadan, Iran
3 Assistant professor, Department of Management, Islamic Azad University- Hamadan Branch, Hamadan, Iran
4 Assistant professor, Department of Management, Islamic Azad University- Central Tehran Branch, Tehran, Iran
5 Associate professor, Department of Management, Islamic Azad University- Central Tehran Branch, Tehran, Iran
چکیده [English]

The Department of Education is developed into a widespread structure and plays a decisive role in the society and is regarded as the focal organization of the development and renovation of communities and the main center for the general education of the human resources of the country. On the one hand, sharing knowledge and developing it in the organization, as well as among the various related organizations and systems, which can grow enormously, can help making delicate decisions. Consequently, developing a comprehensive view of the key factors in the success of knowledge sharing and proper understanding of its facilitators in education as a prerequisite for achieving KM goals in the field of public education seems quite essential. This is a descriptive-applied case study conducted by survey method and random sampling in the General Office of Education in Mazandaran province. Using a quantitative research method, the researchers formed a test group and arrived at a framework for explaining important knowledge sharing strategies. Inferential statistics, correlation of the aspects of the model by Spearman coefficient were used to confirm the normality of the sample. Kolmogorov-Smirnov test and Friedman nonparametric test were employed to rank the model criteria. The research arrived at 17 factors and 26 key questions in the process of knowledge sharing in organizations. They were classifies into three areas of organizational culture, systems, and technology, and management strategies to prioritize the importance of each in the provincial educational office. The results indicated that the importance of implementation indicators in this office was more devoted to cultural, technological and managerial factors respectively. It is suggested that recruiting skilled employees, training and culture, and providing incentives to improve the situation be considered as the major strategies.

کلیدواژه‌ها [English]

  • key factors
  • knowledge sharing
  • implementation
  • knowledge management
  • learning organization
  • Education Office of Mazandaran Province

مراجع

آذر، ع؛ مؤمنی، منصور (1379). آمار و کاربرد آن در مدیریت. تهران: انتشارات سمت. چ سوم.
آذریان، خداداد؛ وظیفه، زهرا؛ شکوهی، جواد (۱۳۹۵). جایگاه مدیریت دانش در مدارس آموزش و پرورش سیستان­و­بلوچستان. دومین کنفرانس ملی اقیانوس مدیریت. شیراز: مرکز توسعه آموزشهای نوین ایران (متانا).
احمدی، غلامعلی؛ عباس­زاده­شهری، طاهره؛ درویشی، علی؛ میرجوانی­زنگنه، کاترین (۱۳۹۵). مروری بر نحوه تأمین منابع مالی در آموزش و پرورش. کنفرانس بین­المللی نخبگان مدیریت. تهران: مؤسسه سرآمد همایش کارین.
انواری­رستمی، ع.؛ ا.، شهایی، ب. (1388). مدیریت دانش و سازمان یادگیرنده: تحلیلی بر نقش مستندسازی دانش و تجربه. مدیریت فناوری اطلاعات. ش 1 (2): 3 ـ 18.
بهبودیان، جواد (1396). آمارناپارامتری، شیراز. مرکز نشر دانشگاه شیراز. چ هفتم.
پورسراجیان، د.؛ اولیاء، م.؛ سلطانی­علی­آبادی، م. (1392). تعیین و اولویت­بندی موانع به اشتراک­گذاری دانش در دانشگاه­ها و مراکز آموزش عالی مطالعه موردی مؤسسه آموزش عالی امام­جواد(ع)، رشد فناوری، بهار 1392، دوره  9، شماره  34 : 34 -43.
تقوی، م.؛ شفیع­زاده، ح. (1388). اصول و مبانی مدیریت دانش. رشد فناوری، بهار 1388، دوره  5، شماره  18:  48-55 .
حاتمی، سعید؛ صابونچی، رضا؛ سبحانی، یزدان (1394). ارائۀ الگوی عوامل کلیدی موفقیت مدیریت دانش به‌منظور افزایش خلاقیت و یادگیری سازمانی در وزارت ورزش و جوانان جمهوری اسلامی ایران 1. نشریه مدیریت ورزشی. ش 7 (2): 253 ـ 266.
حبیبی، نیک­بخش؛ بصیری، مهدی (1392). بررسی رابطه بین عوامل کلیدی سازمانی و مدیریت دانش در سازمانهای نظامی. مطالعه موردی؛ نهاجا. علوم و فنون نظامی. ش 9 (25): 75 ـ 99.
حیدرعلی، ه. (1375). آمار توصیفی در علوم رفتاری: نشر پارسا.
خدایی، ف. (1388). خلق انگیزش برای به اشتراک گذاشتن دانش. دومین کنفرانس ملی مدیریت دانش.
خسروانی، ا. (1392). بررسی تأثیرات وب 2 بر مدیریت دانش. مجله الکترونیک مطالعات مدیریت دانش. ش 14: 5 ـ 11.
دادخواه، س.؛ عاصمی، ع.؛ عابدی، م.؛ مشهدی، ف (1397). ارزیابی میزان زیرساختهای مدیریت دانش در شرکت پالایش نفت اصفهان. مدیریت راهبردی دانش سازمانی. ش 3 (1): 147 ـ 184.
ذبیحی، م.؛ حسینی، س. (1393). آشنایی با سازمانهای یادگیرنده و ضرورت انها در عصر جدید. اولین کنفرانس ملی تحقیق و توسعه در هزاره سوم.
رحمان­سرشت، ح.؛ سیماراصل، ن. (1388). رویکردهای مدیریت دانش و الگوی شکافهای دانشی در عصر فناوری.
سلگی، م.؛ قاسمی‌نژاد، ی (1398). شناسایی محدودیتها و موانع ایجاد و اشتراک دانش. مدیریت راهبردی دانش سازمانی. ش 4 (2): 103 ـ 128.
سیف، ع.ا. (1390). اندازه گیری، سنجش و ارزشیابی آموزشی. نشر دوران.
شفیع­زاده، ح. (1386). مدیریت دانش. نظریه­ها، فناوریها و رویکردها. رشد فناوری، زمستان 1386، دوره  4، شماره  13: 38-44
طلوعی­اشلقی، عباس؛ رادفر، رضا؛ برادران­هزاوه، سپیده (1391). ارزیابی عوامل کلیدی موفقیت سامانه مدیریت دانش خدمات. دانش حسابداری و حسابرسی مدیریت. ش 1 (2): 65 ـ 76.
عالیپور، ر.؛ مرادی، ن. (1392). بررسی میزان به­کارگیری مدیریت دانش در مدیران آموزش و پرورش. کنفرانس بین­المللی مدیریت، چالشها و راهکارها.
علیزاده­اقدم، محمدباقر؛ عباس­زاده، محمد؛ آقایاری­هیر، توکل؛ قاسم­زاده، داود (1397). فهم‌گذار از قدرت‎آفرینی دانش به قدرت‎آفرینی اشتراک دانش (یک روش کیفی). فصلنامه کتابداری و اطلاع‌رسانی. ش 2 (21): 79 ـ 106.
غلامی، ب. (1389). آموزش و پرورش آرمانی در جامعه دانایی­محور: مدیریت دانش، سازمان یادگیرنده، بینش علمی. اولین همایش ملی مدیریت دانش در سازمانهای آموزشی.
فدایی‌کیوانی، ر.؛ رضایی‌دوست‌مطلق، س.؛دصلح‌جوخواه، م (1397). مقدمه­ای بر نقش سرمایه اجتماعی در اشتراک دانش. مطالعات کاربردی در علوم مدیریت و توسعه. ش 13 (3): 85 ـ 108.
قاسمی، سیدرضا؛ کریمی، مهدی (1393). شناسایی و اولویت­بندی عوامل مهم موفقیت مدیریت دانش در سازمان کتابخانه­ها، موزه­ها و مرکز اسناد آستان قدس­رضوی. فصلنامه کتابداری و اطلاع‌رسانی 17. ش 1 (65): 5 ـ 21.
قبادی­پور، م (1393). مدیریت دانش در آموزش و پرورش. کنفرانس بین­المللی توسعه و تعالی کسب و کار.
محمدی، مهدی؛ شریفی، وحید؛ نوروزی، یعقوب (1396). بررسی مؤلفه‌های موثر بر اشتراک دانش کارکنان وب‌سایتها (مورد مطالعه: کتابخانه‌های دانشگاهی اصفهان). علوم و فنون مدیریت اطلاعات. ش 3 (4): 43 ـ 70.
موسوی، معصومه­السادات؛ زندحسامی، حسام (1395). استخراج ابعاد کلیدی تسهیم دانش. فصلنامه مدیریت صنعتی ش 10 (34): 75 ـ 85.
میرترابی، م.ا. (1389). هوش سازمانی، مدیریت دانش و سازمان یادگیرنده. اولین همایش هوش سازمانی و هوش کسب و کار.
نعمتی، م.ع. (1385). مدیریت دانش. فرهنگ و آموزش عالی. رشد فناوری، تابستان 1385، دوره  2، شماره  7: 28-35.
نوروزی­چگینی، ب.؛ حسنلی، م.؛ مفتاحی، س (1393). بررسی محاسن استفاده از فناوری اطلاعات در پیاده‌سازی مدیریت دانش در آموزش و پرورش. دومین کنفرانس ملی پویایی مدیریت، توسعه اقتصادی و مدیریت مالی.
اله، م.؛ ح.، زهرا؛ ص.، آ.؛ ص.، حامد (1387). خلق انگیزش برای به اشتراک گذاشتن دانش. ششمین کنفرانس بین­المللی مدیریت دانش.
هاشمی، سیدحامد؛ اکرادی، احسان؛ یوسفی، مینو (1395). بررسی تأثیر مدیریت منابع انسانی بر مدیریت دانش و نوآوری سازمانی. فصلنامه مطالعات دانش­شناسی. ش 2 (8): 1 ـ 20.
Abdelwhab Ali, A., Panneer selvam, D., Paris, L. and Gunasekaran, A. (2019), "Key factors influencing knowledge sharing practices and its relationship with organizational performance within the oil and gas industry", Journal of Knowledge Management, Vol. ahead-of-print No. ahead-of-print.  Abramowicz W,
Akhavan, P. and S. Mahdi Hosseini, Social capital, knowledge sharing, and innovation capability: an empirical study of R‌ و D teams in Iran. Technology Analysis ‌ و  Strategic Management, 2016. 28(1): p. 96-113.
Ale Ebrahim, N., A. Ghazizadeh, and A. Golnam, Knowledge Management in Iran. 2006.
Alizadeh, N., et al., Analysis of Effective Components of Educational Transformation in Agricultural Higher Education System in Iran. 2016.
Archer-Brown, C. and Kietzmann, J. (2018), "Strategic knowledge management and enterprise social media", Journal of Knowledge Management, Vol. 22 No. 6, pp. 1288-1309. 
Behrooz, R. and N. Nader, Digital library education in Iran: Perspectives of Library ‌ و  Information Science educators and academic librarians. Malaysian Journal of Library and Information Science, 2017. 19(3).
Bontis, N. (2001). Assessing knowledge assets: a review of the models used to measure intellectual capital. International journal of management reviews, 3(1), 41-60.
Corder, G.W. and D.I. Foreman, Nonparametric statistics: A step-by-step approach. 2014: John Wiley ‌ و  Sons.
Daghfous, A. (2004). Knowledge management as an organisational innovation: an absorptive capacity perspective and a case study. International Journal of Innovation and Learning, 1(4), 409-422.
Drăghici, S., Statistics and data analysis for microarrays using R and bioconductor. 2016: CRC Press.
Dunlop, D. D., ‌ و  Tamhane, A. C. (2000). Statistics and data analysis: from elementary to intermediate: Prentice Hall.
García-Peñalvo, F.J., et al., Enhancing Education for the Knowledge Society Era with Learning Ecosystems, in Open Source Solutions for Knowledge Management and Technological Ecosystems. 2017, IGI Global. p. 1-24.
Gravetter, F.J. and L.B. Wallnau, Statistics for the behavioral sciences. 2016: Cengage Learning.
Hendriks, P. (1999). Why share knowledge? The influence of ICT on the motivation for knowledge sharing. Knowledge and process management, 6(2), 91-100.
Henttonen, K., et al., Knowledge sharing and individual work performance: an empirical study of a public sector organisation. Journal of Knowledge Management, 2016. 20(4): p. 749-768.
Iqbal, A., Latif, F., Marimon, F., Sahibzada, U. and Hussain, S. (2019), "From knowledge management to organizational performance", Journal of Enterprise Information Management, Vol. 32 No. 1, pp. 36-59.
Jacques, R., Book review: Handbook of Research on Knowledge Management: Adaptation and Context. 2016, SAGE Publications Sage UK: London, England.
Kafashpoor, A., et al., The Investigation of Mediating Role of Organizational structure and Organizational learning in Relationship between Knowledge management and Organizational Performance. Applied Mathematics in Engineering, Management and Technology, 2014. 2.
Koloniari, M., Vraimaki, E., ‌ و  Fassoulis, K. (2019). Factors affecting knowledge creation in academic libraries. Journal of Librarianship and Information Science, 51(1), 20–33.
Lin, H.-F., ‌ و  Lee, G.-G. (2004). Perceptions of senior managers toward knowledge-sharing behaviour. Management Decision, 42(1), 108-125.
Madhoushi, M., et al., Entrepreneurial orientation and innovation performance: The mediating role of knowledge management. Asian Journal of Business Management, 2011. 3(4): p. 310-316.
Masa’deh, R.e., et al., The Impact of Knowledge Management on Job Performance in Higher Education: The Case of the University of Jordan. Journal of Enterprise Information Management, 2017. 30(2): p. 244-262.
Obuchowski, N.A., Statistical issues in study design. Handbook for Clinical Trials of Imaging and Image? Guided Interventions, 2016: p. 103-125.
Peng, J., G. Zhang, and A.J. Dubinsky, Knowledge sharing, social relationships, and contextual performance: The moderating influence of information technology competence, in Business Intelligence: Concepts, Methodologies, Tools, and Applications. 2016, IGI Global. p. 1491-1506.
Siegel, S. (1956). Nonparametric statistics for the behavioral sciences.
Simeonova, B. (2018). Transactive memory systems and Web 2.0 in knowledge sharing: A conceptual model based on activity theory and critical realism. Information Systems Journal, 28(4), 592-611.
Trivellas, P., N. Kakkos, and I. Santouridis, Knowledge Management and Employee General Competencies in Accounting Firms, in Strategic Innovative Marketing. 2017, Springer. p. 57-63.
Varmuza, K. and P. Filzmoser, Introduction to multivariate statistical analysis in chemometrics. 2016: CRC press.
مدیریت راهبردی دانش سازمانی
دوره 2، شماره 3 - شماره پیاپی 6
شماره پیاپی 6، فصلنامه پاییز
آذر 1398
صفحه 139-179

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 10 تیر 1398
  • تاریخ بازنگری: 25 شهریور 1398
  • تاریخ پذیرش: 02 آذر 1398

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار