بررسی تأثیر مدیریت دانش و نوآوری فناورانه بر خلق مزیت رقابتی (نمونه پژوهش: شرکتهای تولیدی پارس خزر و پارس شهاب)

نوع مقاله : مطالعه موردی

نویسندگان

1 دانشیار، گروه مدیریت، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران.

2 استادیار، گروه اقتصاد دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران.

3 دانشجوی کارشناسی ارشد مدیریت بازرگانی ـ استراتژیک، گروه مدیریت، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران.

چکیده

هدف این تحقیق بررسی تأثیر مدیریت دانش و نوآوری فناورانه بر خلق مزیت رقابتی در شرکتهای تولیدی پارس­خزر و پارس­شهاب است. جامعه آماری تحقیق را مدیران و کارشناسان شرکتهای تولیدی پارس­خزر و پارس‌شهاب به تعداد 154 نفر تشکیل داده‌اند که از طریق فرمول کوکران حداقل حجم نمونه مورد نیاز 123 نفر به‌دست آمده است که این تعداد به روش نمونه‌گیری خوشه‌ای انتخاب شده‌اند. روش گردآوری داده‌ها میدانی و ابزار گردآوری داده‌ها در این تحقیق پرسشنامه استاندارد است. از پرسشنامه طبرسا و احمدوند (1396) برای سنجش مدیریت دانش؛ از پرسشنامه کامیسون و ویلار ـ لوپز (2014) برای اندازه‌گیری نوآوری فناورانه و از پرسشنامه هیل و جونز (2003) برای اندازه‌گیری متغیر مزیت رقابتی استفاده شده است. برای آزمون فرضیه‌های تحقیق از آزمون الگو‌سازی معادلات ساختاری به کمک نرم‌افزار Smart PLS2  استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان داد که دو متغیر مستقل اصلی یعنی مدیریت دانش (با ضریب 39) و نوآوری فناورانه (با ضریب 55) بر متغیر وابسته خلق مزیت رقابتی در شرکتهای تولیدی پارس­خزر و پارس­شهاب اثر معناداری دارد. هم­چنین مدیریت دانش بر نوآوری فناورانه (65 با ضریب) اثر معناداری دارد و از طریق نوآوری فناورانه بر خلق مزیت رقابتی (با ضریب 36) در شرکتهای تولیدی پارس­خزر و پارس­شهاب اثر معناداری دارد. هم­چنین معیارهای سنجش برازش الگو از جمله، R2، Q2، مؤید مناسب بودن برازش الگوی اندازه­گیری است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

An Investigation of the Effects of Knowledge Management and Technological Innovations on the Creation of Competitive Advantage (Case study: Pars Khazar and Pars Shahab Manufacturing Companies)

نویسندگان [English]

  • Naser Seifollahi 1
  • Hatef Hazeri 2
  • Ali Asoudeh 3
1 associate professor at the Department of Management, Mohaghegh Ardabili University, Ardabil, Iran.
2 Assistant professor at the Department of Management, Mohaghegh Ardabili University, Ardabil, Iran.
3 Student of master of management, the Department of Business administration and strategy, Mohaghegh Ardabili University, Ardabil, Iran.
چکیده [English]

This research is aimed at investigating the effects of knowledge management and technological innovation on the creation of competitive advantage in Pars Khazar and Pars Shahab manufacturing  companies .  The statistical population of the study consisted of 280 the managers and experts of Pars Khazar and Pars Shahab Manufacturing Companies from whom 123 were selected as the sample by Cochran formula by cluster sampling method. Field survey is used for data collection, and a standardized questionnaire was employed as data collection tool. Tabarsa and Ahmadvand’s questionnaire  (2017) was used for knowledge management, Camison & Villar-Lopez’s questionnaire (2014) was used for measuring the technological innovation, and Hill and Jones (2003) questionnaire was used for measuring the competitive advantage variable. Structural equation modeling test using Smart PLS2 software was employed to test the research hypotheses. The results specified that two main independent variables, namely knowledge management (coefficient: 39) and technological innovation (coefficient: 55) significantly affected the dependent variable of competitive advantage in the companies. Moreover, knowledge management turned out to have a significant effect on technological innovation (coefficient: 65) through technological innovation to have a significant effect on creating competitive advantage (coefficient: 36) in the companies. Furthermore, the criteria for measuring the model fitness, including R2 and Q2, confirmed its fitness.

کلیدواژه‌ها [English]

  • knowledge management
  • technological innovations
  • competitive advantage
  • Pars Khazar and Pars Shahab Manufacturing Companies of Rasht

مراجع

امیری­نیا، حمیدرضا؛ باقری­مقدم، ناصر؛ طباطبائیان، سیدحبیب­اله و محمدپور، سیدمصطفی (1395). تبیین کارکردهای نظام نوآوری فناورانه پیل سوختی در ایران. فصلنامه علمی ـ پژوهشی سیاستگذاری عمومی. ش 2 (2): 71 ـ 51.
امینی، علی (1396). ﺗﺤﻠﻴﻞ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪی ﻓﻨﺎوری ﺑﺮ ﻣﺰﻳﺖ رﻗﺎﺑﺘﻲ در ﺑﻨﮕﺎه (ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻣﻮردی: ﺷﺮکتهای دارویی‌های). مدیریت بهداشت و درمان. ش 8 (2): 85 ـ 75.
آقاجانیان، سارا (1394). تحلیل کارکردهای نظام نوآوری فناورانه در فناوری نسلهای نوین در صنعت ارتباطات دیجیتال. فصلنامه رشد فناوری. ش 12(45): 68 ـ 59.
ایرانبان (1396). شناسایی و اولویت­بندی عوامل مؤثر بر استقرار مدیریت دانش و رابطه آن با مزیت رقابتی و عملکرد سازمانی. فصلنامه علمی ـ پژوهشی رهیافتی نو در مدیریت­آموزشی. س هشتم. ش 2: 127 ـ 142.
برومند، مجتبی؛ رنجبری، مریم (1388). اقدامات راهبردی مدیریت منابع انسانی و عملکرد نوآوری: با تأکید بر نقش مدیریت دانش. ماهنامه توسعه انسانی پلیس. ش 6 (24): 54 ـ 41.
بتز، فردریک (1395). مدیریت نوآوری‌های فناورانه؛ کسب مزیت رقابتی ناشی از تغییر. ترجمه غلامرضا توکلی. تهران: انتشارات سازمان مدیریت صنعتی.
دانش­فرد، کرم­اله؛ ذاکری، محمد (1389). تأثیر مدیریت دانش بر تقویت توان رقابتی شرکتهای مهندسین مشاور (مورد مطالعه: مهندسین مشاور شهر تهران). بصیرت. دوره 17. ش 45: 21 ـ 38.
ربیعی­مندجین، محمدرضا؛ رمضانی­میمی، معین (1396). بررسی تأثیر مدیریت دانش بر مزیت رقابتی با تأکید بر نقش واسطه‌ای نوآوری فناوری در سازمان زیباسازی شهر تهران. فصلنامه مدیریت شهری. ش (48): 202 ـ 187.
رجبی، حسن (1394). بررسی رابطه بین مدیریت دانش و نوآوری در بنگاه‌های اقتصادی ارومیه. فصلنامه اقتصاد و مالیات. ش 1 (1): 89 ـ 75.
رضایی، نادر؛ پیوسته، اکبر؛ قرض­علی­زاده، اکبر (1396). بررسی نقش مدیریت دانش در ارتقای خلاقیت و نوآوری کارکنان در سازمانهای نظامی (مطالعه موردی در یگانهای نظامی نزاجا مستقر در شهر مراغه). فصلنامه علمی ـ پژوهشی ابتکار و خلاقیت در علوم انسانی. ش 7 (1): 48 ـ 17.
زندحسامی، حسام؛ آشتیانی­پور، زینب (1392). تحلیل چگونگی تأثیر توان نوآوری فناورانه بر رقابت‌پذیری شرکتهای کوچک و متوسط. نشریه علمی ـ پژوهشی مدیریت­نوآوری. ش 2 (2): 24 ـ 1.
سیدامیری، نادر؛ هندیجانی­فرد، مرتضی (1396). تأثیر شایستگی تجاری‌سازی فناوری بر مزیّت رقابتی: نقش تعدیلگر متغیر بازارگرایی. فصلنامه علمی ـ پژوهشی تحقیقات بازاریابی نوین. ش 7 (1): 74 ـ 59.
سیف‌اللهی، ناصر (1397). بررسی اثر ابعاد مدیریت دانش بر زنجیره ارزش در صنعت زنبورداری (موردمطالعه: استان اردبیل). مجله تحقیقات اقتصاد و توسعه کشاورزی ایران. دوره 2ـ49. ش 4: 798 ـ 804.
صالحی، محمد؛ حسینی­درونکلایی، سیده­زهرا؛ قاسمی­کمیشانی، علیرضا (1396). رابطه فناوری اطلاعات با مزیت رقابتی و ظرفیت مدیریت دانش. فصلنامه فناوری اطلاعات و ارتباطات در علوم تربیتی. ش 7 (4): 184 ـ 173.
صفرزاده، حسین؛ تدین، اعظم؛ محمدی، مریم (1391). بررسی تأثیر راهبرد‌های مدیریت دانش بر نوآوری و عملکرد سازمانی (مطالعه موردی مراکز بهداشتی و درمانی شمال فارس). طلوع بهداشت. دوره 1. ش 1: 84 ـ 76.
صحت، سعید؛ مظلومی، نادر؛ فخیمی­محمدپور، حمید (1394). رابطه بین نوآوری سازمانی و مزیت رقابتی در شرکتهای بیمه. پژوهشنامه بیمه. ش 30 (2): 34 ـ 1.
طبرسا، غلامعلی؛ احمدوند، داراب (1396). اولویت‌بندی و مقایسه ابعاد چرخه مدیریت دانش در وضعیت موجود و مطلوب (مورد مطالعه: مهندسین مشاور نوی). رهیافت. (66). 27 ـ 13.
فخرایی، مرضیه؛ صادق­پور، علی‌اصغر (1380). نوآوری فناورانه در شرکتهای کوچک و کشورهای در حال توسعه (آیا شرکتهای کوچک می توانند با تأکید بر نوآوری جایگاه مناسبی در بازارهای جهانی برای خود بیابند؟ مجله رهیافت. ش 26: 96 ـ 103.
کفاش­پور، آذر؛ شیرازی، بهناز؛ حسینی­دلویی، مسعود (1395). بررسی تأثیر مدیریت دانش بر روی مدیریت روابط مشتریان در نمایندگی­های مجاز ایران خودرو خراسان. ماهنامه شباک (شبکه اطلاعات کنفرانس­های کشور). ش 2 (6): 12 ـ 1.
محمدی، فروغ؛ قاسمی، حمید؛ رحمانی­تبار، نریمان (1396). برازش معادلۀ رگرسیونی مدیریت­دانش و کارآفرینی سازمانی در کارکنان وزارت ورزش و جوانان. مطالعات مدیریت­ورزشی. ش (43): 184 ـ 161.
مدهوشی، مهرداد؛ طبیبی، محمدرضا؛ دالوری، حمیدرضا (1391). تأثیر بازارگرایی و گرایش کارآفرینانه بر نوآوری در کسب‌وکارهای کوچک و متوسط. فصلنامه پژوهشنامه بازرگانی. ش 65: 136 ـ 115.
مرتضوی، مهدی؛ رسولی­قهرودی، مهدی؛ رستمی، آرزو (1395). ﺑﺮرﺳﯽ تأثیر ﻧﻮآوری ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ و راهبرد ﻋﻤﻮﻣﯽ رﻫﺒﺮی هزینه ‌بر ﻋﻤﻠﮑﺮد ﺳﺎزﻣﺎن از ﻃﺮﯾﻖ ﻣﺰﯾﺖ رﻗﺎﺑﺘﯽ. مجله مدیریت توسعه و تحول. ش 27: 25 ـ 17.
موسوی، سیده رضوانه، کیاکجوری، کریم (1396). بررسی تأثیر مدیریت دانش بر نوآوری فناورانه. کنفرانس ملی پژوهشهای نوین در مدیریت، اقتصاد و علوم انسانی، کازرون، دانشگاه آزاد اسلامی واحد کازرون.
 
References
Barney, J (1991). “Firm resources and SCA”.Journal of Management 17 ) , pp.99-120
Breznik, K. (2018). Knowledge Management – from its Inception to the Innovation Linkage. 14th International Symposium in Management, 141-148.
Chen, T.Y.  (2018). A novel risk evaluation method of technological innovation using an inferior ratio-based assignment model in the face of complex uncertainty. Expert Systems With Applications 95, 333-350.
Efrata, K., Hughes, P., Nemkova, E., Souchon, A.L., Sy-Changcoe, J. (2018). Leveraging of Dynamic export capabilities for competitive advantage and performance consequences: Evidence from China. Journal of Business Research84, 114-124.
Chong ,S.C., Choi,Y.S.(2005). Critical Factor In The Successful Implementation Of Knowledge Management. Journal Of Knowledge Management Practice ,5(4),358-367.
Damanpour, F. and Aravind, D., 2011. Managerial innovation: Conceptions, processes, and antecedents. Management and Organization Review, 8(2), pp. 423–454
Holsapple, C. W., & Jones, K. G. (2004). Exploring Primary Activities of the Knowledge Chain. Knowledge and Process Management. 11(3), 155-174.
Hussinki, H., Kianto, A., Vanhala, M. (2015). Knowledge Management Practices and Innovation Performance in Finland. 1-21.
Grawe, S.J., Chen, H. & Daugherty, P.J. (2009). the Relationship between Strategic Orientation, Service Innovation, and Performance. International Journal of Physical Distribution & Logistics Management, 39(4): 282-300.
Ince, H., Imamoglu, S.Z., Turkcan, H. (2016). The Effect of Technological Innovation Capabilities and Absorptive Capacity on Firm Innovativeness: A Conceptual Framework. 12th International Strategic Management Conference, 764-770.
Jimens, J.D. and Sanz Valle, R., 2011. Innovation, organizational learning, and performance. Journal of Business Research, 64(4), pp. 408–417.
Koberg Christine S, Detienne, Dawn R, Heppard, Kurt A. An empirical test of environmental, organizational, and process factors affecting incremental and radical innovation. Journal of High Technology Management Research. 2004; 14:35-42.
Khanal1,L., & Raj Paudyal,S.(2017). Effect of Knowledge Management    Practices on the Performance of
Nepalese Financial. Journal Of Advanced Academic RESEARCH (JAAR) Institutions.4(1),44-59.
Kuncoro, W.K., Suriani, W.O. (2017). Achieving sustainable competitive advantage product innovation and market driving. Asia Pacific Management Review , 1-7.
Lai, Y.L., Hsu, M.SH., Lin, F.J., Chen, Y.M., Lin, Y.H. (2014). The effects of industry cluster knowledge management on innovation performance. Journal of Business Research, 734-739.
Lee, V.H., Foo, A.T.L., Leong, L.Y., Ooi, K.B. (2016). Can competitive advantage be achieved through knowledge management? A case study on SMEs. Expert Systems With Applications 65, 136–151.
Lloria M.B. (2008). A review of the main approaches to knowledge management. Knowledge Management Research & Practice 6(1), 77–89.
Margilaj, E., Bello, K. (2015). Critical success factors of knowledge management in Albania business organizations. European Journal of Research and Reflection in Management Sciences, 3(2), 15-24.
Maury, B. (2018). Sustainable competitive advantage and profitability persistence: Sources versus outcomes for assessing advantage. Journal of Business Research 84, 100-113.
Nadia Abd Aziz, N., Samad, S. (2015). Innovation and Competitive Advantage: Moderating Effects of Firm Age in Foods Manufacturing SMEs in Malaysia . 7th International Economics & Business Management Conference, 256-266.  
Ng, Y.K., Lee, V.H., Lee Foo, A.T., Lee Gan, P.L. (2012). The Relationship between Knowledge Management Practices and Technological Innovation: A Conceptual Framework. International Journal of Management, Knowledge and Learning, 1(1), 71–89.
Nilmini Wickramasinghe, & Dag von Lubitz (2007). Knowledge-based Enterprise: Theories and Fundamentals. Idea Group Publishing.
Nonka, A, & Takeuchi. (1995). The knowledge creation company: how Japanese companies create the dynamic of innovation. New York, Oxford University Press. Pp. 88.
Nowacki, R., Bachnik, K. (2016). Innvations within knowledge management. Journal of Business Research 69, 1577-1581.
Nonaka, I. 1994. A dynamic theory of organizational knowledge creation. Organizational Science 5(1):  14–37.
Palanisamy, R. (2010). Organizational Colture and knowledge management in ERP implementation: an empirical study. Journal of Computer Information Systems, Vol. 48. No. 2, pp. 100 – 120.
Rabeea Mahdia, O., Nassara, I.A., Almsafirb, M.Kh. (2018). Knowledge management processes and sustainable competitive advantage: An empirical examination in private universities. Journal of Business Research, 1-15.
Schumpeter, J. A. (1934). The theory of economic development: An inquiry in to profits, capital credit, Interest and the business cycle. Cambridge: Harvard Business Press
Smith, ken G., Collins, Christopher J. & Clark, Kevin D. (2005). Existing knowledge, knowledge creation capacity, and the rate of new product introduction in high technology firm. Academy of Management Journal, Vol. 48, No. 2, 346–357.
Tidd, J. & Bessant, J. (2009). Managing innovation; integrating technological, market and organizational change. 4th ed. John Wiley & Sons Ltd., Chichester, England.
مدیریت راهبردی دانش سازمانی
دوره 2، شماره 2 - شماره پیاپی 5
شماره پیاپی 5، فصلنامه تابستان
شهریور 1398
صفحه 13-52

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 12 تیر 1398
  • تاریخ بازنگری: 06 شهریور 1398
  • تاریخ پذیرش: 10 مهر 1398

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار