تأثیر مدیریت دانش بر بهبود عملکرد نوآورانه سازمان با تأکید بر نقش میانجی یادگیری سازمانی (مورد مطالعه: هولدینگ تولید محصولات پتروشیمی قائد بصیر)

نوع مقاله : مطالعه موردی

نویسندگان

1 دکتری تخصصی مدیریت تولید و عملیات، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران.

2 دانشیار، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه شاهد، تهران، ایران.

چکیده

دانش، دارایی کلیدی و ارزشمند و مبنای رشد پایدار و حفظ مزیت رقابتی ماندگار سازمان است. از طرفی موفقیت فرایند نوآوری نیز شدیداً به دانش وابسته است. در این پژوهش به بررسی تأثیر مدیریت دانش بر عملکرد نوآورانه سازمان با در نظر گرفتن نقش میانجی یادگیری سازمانی در یک هولدینگ تولید محصولات پتروشیمی پرداخته شده است. جامعه آماری پژوهش مدیران ارشد، میانی، صف و تعدادی از کارشناسان هولدینگ پتروشیمی است که تعداد آنها 263 نفر است و در نمونه 156 نفره با پرسشنامة 63 سؤالی مورد نظرسنجی واقع شدند. روش نمونه‌گیری، تصادفی طبقه­ای است. برای تعیین حجم نمونه از روش کوکران استفاده شده است. هم­چنین برای آزمون فرضیات از روش الگویابی معادلات ساختاری با نرم­افزار Smart PLS2 بهره­گیری شده است. نتایج نشان می­دهد که مدیریت دانش با مدنظر قرار دادن یادگیری سازمانی به ­عنوان متغیر میانجی بر عملکرد نوآورانه در هولدینگ مورد مطالعه، تأثیری مثبت و مستقیم داشته­ است. هم­چنین، فرضیات فرعی پژوهش تأیید می­کند که زیرفرایندهای مدیریت دانش اعم از خلق، ذخیره­سازی، تسهیم و به­ کارگیری دانش بر بهبود عملکرد نوآورانه سازمان تأثیر مثبت دارد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Impact of Knowledge Management on Organizational Innovative Performance with Emphasis on Mediating Role of Organizational Learning Case Study: Qaed Basir Petrochemical Products Manufacture Holding

نویسندگان [English]

  • Peyman Hajizade 1
  • Ahmad sardari 2
1 PHD, Allameh Tabatabaei University, Tehran, Iran.
2 Associate Professor, Faculty of Humanities, shahed University, Tehran, Iran.
چکیده [English]

Knowledge is a key and valuable advantage of organizations, which is regarded as the basis for the constant growth and maintenance of their sustainable competitive advantage. Moreover, the success of the innovation process heavily depends on knowledge too. This research is aimed at investigating the impact of knowledge management (KM) on organizational innovation performance with reference to the mediating role of organizational learning in the manufacturing of petrochemical products. The statistical population of this study consists of senior managers, middle managers, and field managers along with a number of experts in petrochemical holding company including 263, from whom a sample of 156 respondents was selected to answer a questionnaire of 63 questions. Stratified random selection was employed with Cochran method to determine the sample size. To test the hypotheses, the Structural Equation Modeling Method using Smart PLS2 software was used. The results indicated that KM has a positive and direct impact on organizational learning as a mediator variable on innovative performance in the holding company under study. Research sub-hypotheses showed that knowledge management sub-processes, such as the creation, storage, sharing and use of knowledge, affect improving the organization's innovative performance positively.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Knowledge management (KM)
  • innovation performance improvement
  • organizational learning

مراجع

  • انواری رستمی، ا.؛ شهایی، ب. (1390). مدیریت دانش و سازمان یادگیری: تحلیل نقش مستندسازی دانش و تجربه. مجله علوم و تحقیقات مدیریت فناوری اطلاعات. ش 2: 3 ـ 18.
  • باورصاد، بلقیس؛ دلاوری­پور، جلال­الدین و توان­بخش، حسام­الدین (۱۳۸۹). بررسی رابطه نوآوری، یادگیری سازمانی و عملکرد سازمان. اولین کنفرانس بین­المللی مدیریت و نوآوری. شیراز.
  • رحیمی، ا. (1396). بررسی تأثیر مدیریت دانش بر عملکرد مالی با میانجی­گری یادگیری سازمانی. نوآوری­های مدیریت آموزشی. س 12. ش 4 (مسلسل 48): 7 ـ 21.
  • رزم آرا، س. (1395). ارائه مدل مدیریت منابع انسانی بر مبنای مدیریت دانش با تأکید بر عملکرد نوآورانه در شرکت‌های بزرگ (مطالعه موردی: صنعت خودرو سازی کشور). پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه پیام نور تهران. دانشکده مهندسی صنایع.
  • رضائی، ر.؛ صلاحی مقدم، ن.؛ شعبانعلی فمی، ح. (1394). بررسی اثر مدیریت دانش بر عملکرد سازمانی در سازمان جهاد کشاورزی استان البرز. پژوهش­های ترویج و آموزش کشاورزی، س 7، ش 4 (پیاپی 28): 77 ـ 91.
  • شامی زنجانی، م. (1390). شناسایی عوامل مؤثر بر تسهیم دانش در مدیریت پروژه­ها. رساله دکتری. دانشکده مدیریت. دانشگاه تهران.
  • شیرازی، ع. (1391). رفتار سازمانی تئوری و عمل. تهران: سمت.
  • صفرزاده، حسین، تدین، اعظم؛ حرمحمدی، مریم (؟). بررسی تأثیر استراتژی­های مدیریت دانش بر نوآوری و عملکرد سازمانی (مطالعه موردی مراکز بهداشتی و درمانی شمال فارس). نشریه طلوع بهداشت. دوره 11. ش 1 (مسلسل 34): 76 ـ 86 .
  • عسگری، ن؛ جهانی، ب. (1391). نقش میانجی سرمایۀ اجتماعی در تأثیر رسانه‌های اجتماعی بر کیفیت دانش سازمانی و عملکرد نوآورانه. فصلنامه مدیریت فناوری اطلاعات. دوره 8. ش 4: 751 ـ 770.
  • علامه، سید محسن و زارع، سید محسن (۱۳۸۷). بررسی رابطه بین مدیریت دانش، نوآوری و عملکرد سازمانی. اولین کنفرانس ملی خلاقیت شناسی، TRIZ و مهندسی و مدیریت نوآوری. پژوهشکده علوم خلاقیت شناسی، نوآوری و TRIZ. ایران تهران.
  • کشاورزی، علی حسین؛ صفری، سعید و حمیدی راد، جواد (1394). بررسی تأثیر تسهیم دانش بر یادگیری، نوآوری و عملکرد سازمانی. فصلنامه چشم­اندازه مدیریت دولتی. دوره 6. ش 2.
  • کرمی، م. (1391). تأثیر اقدامات استراتژیک مدیریت منابع انسانی و ظرفیت مدیریت دانش در نوآوری سازمان. پایان­نامه کارشناسی ارشد مدیریت دولتی. دانشگاه علامه طباطبایی. دانشکده مدیریت و حسابداری.
  • فاتحی، ز. (1390). مدیریت دانش (مفاهیم، اصول، اهداف و مدل ها). نشریه پیوند نو. ش 203.
  • فارسیجانی و نیستانی (1390). بررسی نقش یک‌پارچگی بین مدیریت کیفیت جامع و مدیریت تکنولوژی ‌در تعیین عملکرد‌های کیفیت و نوآوری (پژوهشی در مورد شرکت‌های تولیدی استان مرکزی). دوره 2. ش 4.  
  • محمدزاده، ع. (1389). طراحی سازمان­های نوآور. فصلنامه علمی تخصصی مدیریت.
  • محمدی (1396)، بررسی رابطه مدیریت دانش با عملکرد سازمانی در سازمان­های پروژه­محور. دوماهنامه مطالعات کاربردی در علوم مدیریت و توسعه. ش 3.
  • معتمد، ج.؛ امیرمحسنی، ش.؛ ایروان منش، ب.؛ حیدری، ح. (1393). نقش اقدامات مدیریت دانش در توسعه عملکرد نوآورانه سازمان. فصلنامه مطالعات منابع انسانی، س 3. 12(2): 125 ـ 142.
  • Ahmad, A.; Bosua, R.; Scheepers, R.; “Protecting organizational competitive advantage: a knowledge leakage perspective”, Comput. Secur, Vol. 42, pp. 27-39, 2014.
  • Akhondzade, A., & Vazife, Z. (2016). Evaluation of the Effective Factors on the Success of Knowledge Management in Jahad Nasr Contracting and Construction Company in Sistan Baluchestan. International Journal of Humanities and Cultural Studies (IJHCS)​ ISSN 2356-5926, 1(1), 1-17.
  • Baron, R. M., & Kenny, D. A. (2000). The Moderator-Mediator Variable Distinction in Social Psychological Research: Conceptual, Strategic, and Statistical Considerations. Journal of Personality and Social Psychology, 51(6), 1173-1182.
  • Byukusenge, E.; Munene, J. C. (2017). Knowledge management and business performance: Does innovation matter? Cogent Business & Management (2017), 4: 1368434 https://doi.org/10.1080/23311975.2017.1368434.
  • Challis, D., Samson*, D., & Lawson, B. (2005). Impact of technological, organizational and human resource investments on employee and manufacturing performance: Australian and New Zealand evidence. International journal of production research, 43(1), 81-107.
  • Cingöz, A., & Akdoğan, A. A. (2013). Strategic flexibility, environmental dynamism, and innovation performance: An empirical study. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 99, 582-589.
  • Damanpour F. (2010). “Organizational innovation: a meta-analysis of effects of determinants and moderators”. Acad Manage ;34(3):555 – 90.
  • Fteimi, N., & Lehner, F. (2016). Main Research Topics in Knowledge Management: A Content Analysis of ECKM Publications. Electronic Journal of Knowledge Management, 14(1).
  • Hassan, M. U., Shaukat, S., Nawaz, M. S., & Naz, S. (2013). Effects of innovation types on firm performance: An empirical study on Pakistan's manufacturing sector. Pakistan Journal of Commerce and Social Sciences, 7(2), 243.
  • Hoffman, J. J., Hoelscher, M. L., & Sherif, K. (2005). Social capital, knowledge management, and sustained superior performance. Journal of knowledge management, 9(3), 93-100.
  • Hung, R. Y. Y., Lien, B. Y. H., Yang, B., Wu, C. M., & Kuo, Y. M. (2011). Impact of TQM and organizational learning on innovation performance in the high-tech industry. International business review, 20(2), 213-225.
  • Jeng, Y. L., Wu, T. T., Huang, Y. M., Tan, Q., & Yang, S. J. (2010). The add-on impact of mobile applications in learning strategies: A review study. Educational Technology & Society, 13(3), 3-11.
  • Khalid, N. E. A., Ibrahim, S., Manaf, M., & Ngah, U. K. (2010, June). Seed-based region growing study for brain abnormalities segmentation. In Information Technology (ITSim), 2010 International Symposium in (Vol. 2, pp. 856-860). IEEE.
  • Liao, C.C., Wang, H.Y., Chuang, S.H., Shih, M.L., and Liu, C.C. (2015). Enhancing knowledge management for Rand D innovation and firm performance: An integrative view. African Journal of Business Management, 4, 3026-3038.
  • Lopez, S., Manuel Montes Peon, J & Jose Vazquez Ordas., C. (2011). Human Resource Management as a Determining Factor in Organizational Learning. Journal of Management Learning 37(2) 215–239.
  • Meyer, Bertolt. Sugiyama, Kozo. (2007) the concept of Knowledge in KM: a dimensional model. Journal of Knowledge Management. VII, NI, PP. 17-35, available at: www.emeraldinsight.com.
  • Ngah, R., & Ibrahim, A. R. (2009). The relationship of intellectual capital, innovation and organizational performance: A preliminary study in Malaysian SMEs. Int'l Journal of Management Innovation Systems, 1(1).
  • Panayides, P. M. (2013), The Impact of Organizational Learning on Relationship Orientation, Logistics Service Effectiveness and Performance, Industrial Marketing Management, 36, 68 – 80.
  • Ritala, P.; Olander, H.; Michailova, K.; Husted, K.; “Knowledge sharing, knowledge leaking and relative innovation performance: An empirical study”, Technovation, Vol. 35, pp. 22–31, 2015.
  • Santosh, B. R., & Muthiah, K. (2012). Knowledge transfer from repatriated employees: The Indian experience. IUP Journal of Knowledge Management, 10(1).
  • Syysnummi, P., & Laihonen, H. (2014). Top management's perception of knowledge management in a vocational education and training organization in Finland. International Journal of Educational Management, 28(1), 53-65.
  • Tian, G.; Cai, H.; Jiang, Y. (2018). A Study of the Effects of Organizational Support on Organizational Learning based on Knowledge Management. EURASIA J Math Sci and Tech Ed, 2018, 14(5), 1979-1986. ISSN:1305-8223 (online) 1305-8215 (print).
  • Vikas, S., & Shivraj, K. (2014). Appropriate media choice for e-learning effectiveness: Role of learning domain and learning style. Computers & Education, 76, 237-249.
  • Yang, H.L., and Wu, T.C.T. (2010). Knowledge Sharing in an Organization. Technological Forecasting and Social Change, 75(8), 1128-1156.
  • Yang, Y., Wang, Q., Zhu, H., & Wu, G. (2012). What are the effective strategic orientations for new product success under different environments? An empirical study of Chinese businesses. Journal of Product Innovation Management, 29(2), 166-179.
  • Yu, C. P., Zhang, Z. G., & Shen, H. (2017). The effect of organizational learning and knowledge management innovation on SMEs’ technological capability. Eurasia Journal of Mathematics, Science and Technology Education, 13(8), 5475-5487.
مدیریت دانش سازمانی
دوره 1، شماره 2 - شماره پیاپی 2
شماره پیاپی 2، فصلنامه پاییز
آذر 1397
صفحه 63-93

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 20 شهریور 1397
  • تاریخ بازنگری: 02 بهمن 1397
  • تاریخ پذیرش: 01 آذر 1397

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار